Vilom Shabd in Sanskrit

संस्कृत में विलोम शब्द | Vilom Shabd in Sanskrit (Sanskrit Vyakaran)

परिचय – परस्पर विरोधी अर्थ प्रकट करने वाले शब्दों को विलोम शब्द (Antonyms) कहते हैं। विलोम शब्द का सामान्य अर्थ है “विपरीत या उल्टा अर्थ“। विलोम शब्द को विलोमार्थक शब्द, प्रतिलोमार्थक शब्द, विपर्यायवाची शब्द और विपरीतार्थक शब्द भी कहा जाता है। जैसे- आदरः – अनादरः, प्रश्नः – उत्तरः आदि।

Vilom Shabd in Sanskrit

यहाँ संस्कृत के महत्वपूर्ण विलोम शब्दों की सूची प्रस्तुत की जा रही है।

‘अ’ से शुरू होने वाले विलोम शब्द

क्रम संख्या शब्द विलोम शब्द
1. अवनतिः उन्नतिः
2. अनुकूल: प्रतिकूल:
3. अनुज: अग्रज:
4. अधिक: न्यून:
5. अज्ञ: विज्ञ:
6. अभिज्ञ: अनभिज्ञ:
7. अतिवृष्टि: अनावृष्टि:
8. अथ: इति:
9. अनुराग: विराग:
10. अनुग्रह: विग्रह:
11. आकर्षणम् विकर्षणम्
12. आदर: अनादर:
13. अनाथ: सनाथः
14. अपना पराया
15. अभीष्ट: अनभीष्ट:
16. अमावस्या पूर्णिमा
17. अमृतम् विषम्
18. अधोगामी ऊर्ध्वगामी
19. अनुज: अग्रजः
20. अर्धम् पूर्णम्
21. अनुलोमः प्रतिलोमः
22. अधमः उत्तमः
23. अल्पज्ञ: बहुज्ञः
24. अङ्गीकार: अस्वीकारः
25. अन्तरङ्गम् बहिरङ्गम्
26. अंकुश: निरंकुशः
27. अर्वाचीनम् प्राचीनम्
28. अभिव्यक्त: अनभिव्यक्त:
29. अपेक्षा अनपेक्षा
30. अवलम्ब: निरालम्ब:
31. अत्र तत्र
32. अध: उपरिः
33. अनिवार्य: वैकल्पिक:
34. अन्धकार: प्रकाश:
35. अनुरक्ति: विरक्ति:
36. अल्पकालिक: दीर्घकालिक:
37. अवरोध: अनवरोध:
38. अपेक्षितम् अनपेक्षितम्
39. अंशत: पूर्णत:
40. अवकाश: अनवकाश:
41. अन्तरम् बाह्यम्
42. अध्यवसाय: अनध्यवसाय:
43. अत्रत्य तत्रत्य
44. अधिकतम: न्यूनतम:
45. अन्तर्मुखी बहिर्मुखी
46. अन्तर्भूत: बहिर्भूत:
47. अर्पित: गृहीत:
48. अन्तर्द्वन्द्व: बहिर्द्वन्द्व:
49. अल्पसंख्यक: बहुसंख्यक:
50. अल्पायु: दीर्घायु:
51. अन्तः बहि:
52. अल्प: बहुः
53. अक्षमः सक्षमः
54. अधमर्णः उत्तमर्णः
55. अधस्तनः उपरितनः
56. अधिकांशः अल्पांशः
57. अधुनातनः पुरातनः
58. अनृतम् ऋतम्
59. अमृतेय विषेय
60. अम्बरः अवनिः
61. अवलंबः निरालंबः
62. अर्थः अनर्थः
63. अस्ति नास्ति
64. अस्थिः मांसम्
65. अग्रिम: अन्तिम:
66. अभिमानी निरभिमानी
67. अत्यधिकम् स्वल्पम्
68. अधुना पुरा
69. अपररात्र: पूर्वरात्र:
70. अर्पणम् ग्रहणम्
71. अधिकांश: अल्पांश:
72. अधित्यका उपत्यका
73. अप्रसन्नः प्रसन्नः
74. अपहाय गृहित्वा

‘आ’ से शुरू होने वाले विलोम शब्द

क्रम संख्या शब्द विलोम शब्द
1. आरोहः अवरोहः
2. आकर्षणम् विकर्षणम्
3. आहूत: अनाहूत:
4. आश्रित: अनाश्रित:
5. आदर: निरादर:
6. आदरणीय: अनादरणीय:
7. आयात: निर्यात:
8. आरूढ: अनारूढ:
9. आविर्भाव: तिरोभाव:
10. आध्यात्मिक: भौतिक:
11. आर्ष: अनार्ष:
12. आधार: निराधार:
13. आग्रह: दुराग्रह:
14. आवश्यकम् अनावश्यकम्
15. आरोहणम् अवरोहणम्
16. आशायाः निराशायाः
17. आकाश: पातालः
18. आर्द्रम् शुष्कम्
19. आस्तिक: नास्तिक:
20. आदानम् प्रदानम्
21. आमिष: निरामिष:
22. आकीर्ण: विकीर्ण:
23. आदत्त: प्रदत्त:
24. आज्ञा अवज्ञा
25. आहार: निराहार:
26. आवृत: निरावृत:
27. आदिष्टः निषिद्धः
28. आभ्यन्तरः बाह्यः
29. आवृत्तः अनावृत्तः
30. आकुंचनः प्रसारणः
31. आद्रः शुष्कः
32. आर्यः अनार्यः
33. आशीर्वादः अभिशापः
34. आदिष्ट: निषिद्ध:
35. आवरणम् अनावरणम्
36. आवृत्त: अनावृत्त:
37. आदि: अन्त:
38. आकुञ्चनम् प्रसारणम्
39. आचार: अनाचार:
40. आभ्यन्तर: बाह्य:
41. आह्वानम् विसर्जनम्

‘इ’ से शुरू होने वाले विलोम शब्द

क्रम संख्या शब्द विलोम शब्द
1. इष्ट: अनिष्टः
2. इहलोकम् परलोकम्
3. इच्छा अनिच्छा
4. इदानीम् तदानीम्

‘ई’ से शुरू होने वाले विलोम शब्द

क्रम संख्या शब्द विलोम शब्द
1. ईश्वर: अनीश्वर:
2. ईषत् अलम्
3. ईश्वरवादः अनीश्वरवादः

‘उ’ से शुरू होने वाले विलोम शब्द

क्रम संख्या शब्द विलोम शब्द
1. उत्कर्ष: अपकर्षः
2. उन्नति: अवनतिः
3. उपकार: अपकारः
4. उपस्थित: अनुपस्थित:
5. उत्खननम् निखननम्
6. उदय: अस्त:
7. उपयोगी अनुपयोगी
8. उत्तीर्णम् अनुत्तीर्णम्
9. उग्र: सौम्य:
10. उच्च: निम्न:
11. उत्साह: अनुत्साह:
12. उद्धत: विनत:
13. उपचार: अनुपचार:
14. उर्वर: अनुर्वर:
15. उत्तरायणम् दक्षिणायनम्
16. उदात्त: अनुदात्त:
17. उपमेय: अनुपमेय:
18. उपस्थिति: अनुपस्थिति:
19. उत्पत्ति: प्रलय:
20. उदार: अनुदार:
21. उत्थानम् पतनम्
22. उन्नत: अवनत:
23. उदयाचल: अस्ताचल:
24. उत्कृष्ट: निकृष्ट:
25. उन्मुखम् विमुखम्
26. उद्योग: आलस्यम्
27. उद्विग्न: निरुद्विग्न:
28. उर्वरा अनुर्वरा
29. उन्मीलनम् निमीलनम्
30. उऋणः ऋणः
31. उपभुक्तः अनुपभुक्तः
32. उपमा अनुपमा
33. उदीची अवाची

‘ऊ’ से शुरू होने वाले विलोम शब्द

क्रम संख्या शब्द विलोम शब्द
1. ऊच्चै: नीचै:

‘ए’ से शुरू होने वाले विलोम शब्द

क्रम संख्या शब्द विलोम शब्द
1. एकम् अनेकम्
2. एकाधिकार: सर्वाधिकार:
3. एकाग्रता चञ्चलता
4. एकता अनेकता
5. एकतन्त्रम् बहुतन्त्रम्
6. एकश्रुत: बहुश्रत:
7. एकनिष्ठ: बहुनिष्ठ:
8. एकत्रम् विकीर्णम्
9. एकदेशीय सर्वदेशीय
10. एकमुखी बहुमुखी
11. एकलः बहुलः
12. एकार्थम् अनेकार्थम्

‘ऐ’ से शुरू होने वाले विलोम शब्द

क्रम संख्या शब्द विलोम शब्द
1. ऐतिहासिक: अनैतिहासिक:
2. ऐश्वर्य: अनैश्वर्य:
3. एकेश्वरवाद: बहुदेववाद:
4. ऐक्यः अनैक्यः

‘ओ’ से शुरू होने वाले विलोम शब्द

क्रम संख्या शब्द विलोम शब्द
1. ओजस्विता ओजहीनता
2. ओतप्रोतः विलगः
3. ओजस्वी ओजहीनः

‘औ’ से शुरू होने वाले विलोम शब्द

क्रम संख्या शब्द विलोम शब्द
1. औचित्यम् अनौचित्यम्
2. औपचारिक: अनौपचारिक:
3. औगतः सुगतः
4. औघरः सुघरः
5. औद्योगिकः अनौद्योगिकः
6. औपन्यासिकः अनौपन्यासिकः

‘क’ से शुरू होने वाले विलोम शब्द

क्रम संख्या शब्द विलोम शब्द
1. कथ्यः अकथ्यः
2. कृतज्ञ: कृतघ्नः
3. कृश: स्थूलः
4. कीर्ति: अपकीर्ति:
5. कर्तव्य: अकर्तव्य:
6. कर्मण्य: अकर्मण्य:
7. स्निग्धम् कठोरम्
8. कण्टक: निष्कण्टक:
9. कर्षणम् विकर्षणम्
10. कटु: मृदु:
11. कर्कश: मधुर:
12. क्रोध: क्षम:
13. कृपण: उदार:
14. क्रमबद्ध: क्रमहीन:
15. कनिष्ठ: ज्येष्ठः
16. कुकृत्य: सुकृत्य:
17. कलुष: निष्कलुष:
18. करुण: क्रूर:
19. कृत्रिम: प्राकृत:
20. क्रेतुम् विक्रेतुम्
21. कुत्सा स्तुतिः
22. कंठस्थः विस्मरणः
23. कपूतः सपूतः
24. कुपुत्री सुपुत्री
25. कुरूप: सुरूप:
26. कुमार्गः सुमार्गः
27. कुसङ्ग: सुसङ्ग:
28. कुसुमः वज्रः
29. केंद्रितः विकेन्द्रितः
30. क्रिया प्रतिक्रिया
31. क्रुद्धः शान्तः

‘ख’ से शुरू होने वाले विलोम शब्द

क्रम संख्या शब्द विलोम शब्द
1. खण्डनम् मण्डनम्
2. खण्ड: अखण्ड:
3. खाद्यः अखाद्यः
4. ख्यात: कुख्यात:

‘ग’ से शुरू होने वाले विलोम शब्द

क्रम संख्या शब्द विलोम शब्द
1. गौण: प्रधानः
2. गंभीर: चपलः
3. ग्राह्य: अग्राह्य:
4. गुणाढ्य: गुणहीन:
5. गुप्त: प्रकट:
6. गमनम् आगमनम्
7. गृहस्थ: संन्यासी
8. गोचर: अगोचर:
9. गोपनीयम् प्रकाशनीयम्
10. गौरवम् लाघवम्
11. ग्रस्त: मुक्त:
12. ग्रामम् नगरम्
13. गुणवानः गुणातीत:
14. गण्य: नगण्य:
15. ग्रासः मोक्षः
16. गगने पृथिव्याम्
17. गतिमानः स्थिरः
18. गतिरोधः निर्विरोधः
19. गगनम् धरणी
20. गर्हितः प्रशंसितः

‘घ’ से शुरू होने वाले विलोम शब्द

क्रम संख्या शब्द विलोम शब्द
1. घृणा स्नेह:
2. घात: प्रतिघात:
3. घोषितः अघोषितः

‘च’ से शुरू होने वाले विलोम शब्द

क्रम संख्या शब्द विलोम शब्द
1. चर: अचरः
2. चतुर: मूढः
3. चेतन: अचेतनः
4. चलम् अचलम्
5. चर्चित: अचर्चित:
6. चरित्रवानः चरित्रहीन:
7. चाञ्चल्यम् स्थैर्यम्
8. चिन्ता शान्ति:
9. चेष्टा निश्चेष्टा
10. चिरञ्जीवी अल्पजीवी
11. च्युतम् अच्युतम्
12. चिन्मयः स्थावरः
13. चित्वा विकीर्यः

‘छ’ से शुरू होने वाले विलोम शब्द

क्रम संख्या शब्द विलोम शब्द
1. छाया आतप:
2. छल: निश्छल:
3. छूतः अछूतः
4. छेद्यः अछेद्यः

‘ज’ से शुरू होने वाले विलोम शब्द

क्रम संख्या शब्द विलोम शब्द
1. ज्येष्ठ: कनिष्ठः
2. जय: पराजयः
3. जातीय: विजातीय:
4. जड: चेतन:
5. जीवित: मृत:
6. जनक: जननी
7. जागरूक: उदासीन:
8. जलम् निर्जलम्
9. ज्योति: तम:
10. जीवनम् मरणम्
11. जागरणम् निद्रा
12. जनाकीर्ण: जनहीन:
13. जितेन्द्रिय: इन्द्रियासक्त:
14. ज्योतिर्मयम् तमोमयम्
15. जागृति: सुसुप्ति:
16. जीवात्मा परमात्मा
17. जायते म्रियते

‘त’ से शुरू होने वाले विलोम शब्द

क्रम संख्या शब्द विलोम शब्द
1. त्याज्य: ग्राह्यः
2. तीव्र: मन्दः
3. तनय: तनया
4. तरुण: वृद्ध:
5. तामसिक: सात्त्विक:
6. तिक्त: मधुर:
7. तृष्णा वितृष्णा
8. तुष्ट: रुष्ट:
9. त्यक्त: गृहीत:
10. तृषा तृप्ति:
11. तिमिर: ज्योति:
12. तेजस्वी निस्तेज:
13. तारुण्यम् वार्द्धक्यम्
14. तनुता पुष्टता
15. तप्त: शीत:
16. तुकान्तः अतुकान्तः

‘द’ से शुरू होने वाले विलोम शब्द

क्रम संख्या शब्द विलोम शब्द
1. दुष्ट: सज्जन:
2. दिवस: रात्रिः
3. दास: स्वामी
4. दयालु: क्रूर:
5. दण्ड: क्षमा
6. देव: दानव:
7. दृश्य: अदृश्य:
8. दुर्गति: सद्गति:
9. दूरवर्ती निकटवर्ती
10. दैविक: भौतिक:
11. दु:खान्त: सुखान्त:
12. दु:साध्यम् सुसाध्यम्
13. दृष्ट: अदृष्ट:
14. दिवा रात्रि:
15. दक्षिणः वामः
16. दुर्गन्धः सुगन्धः
17. दुर्बुद्धे सुबुद्धे
18. देवेन्द्रेण राक्षसेन्द्रेण
19. दीनाः अदीनाः

‘ध’ से शुरू होने वाले विलोम शब्द

क्रम संख्या शब्द विलोम शब्द
1. धर्म: अधर्म:
2. धीर: अधीर:
3. धनिक: निर्धन:
4. धृष्ट: विनीत:
5. ध्वंस: निर्माण:
6. धनात्मकः ऋणात्मकः

‘न’ से शुरू होने वाले विलोम शब्द

क्रम संख्या शब्द विलोम शब्द
1. निर्मलम् मलिनम्
2. निर्लज्ज: सलज्ज:
3. न्यास: विन्यास:
4. न्याय: अन्याय:
5. नीरस: सरस:
6. निन्द्य: वन्द्य:
7. नरोत्तम: नराधम:
8. न्यूनम् अधिकम्
9. निवृत्त: प्रवृत्त:
10. निर्भीक: भीरु:
11. निष्काम: सकाम:
12. नश्वरः शाश्वतः
13. नागरिकः ग्रामीणः
14. निजः परः
15. निर्गुणः सगुणः
16. निर्जीवः सजीवः
17. नः वः

‘प’ से शुरू होने वाले विलोम शब्द

क्रम संख्या शब्द विलोम शब्द
1. प्रत्यक्ष: परोक्षः
2. प्रथम: अन्तिम:
3. पूर्वाह्न: अपराह्ण:
4. पूर्वार्द्ध: उत्तरार्द्ध:
5. प्रत्यय: उपसर्ग:
6. पाप: पुण्यः
7. प्रभु: भृत्य:
8. प्रात: सायम्
9. पराधीनम् स्वाधीनम्
10. प्रदोष: प्रत्यूष:
11. प्रकट: प्रच्छन्न:
12. परिगृहीतम् परित्यक्तम्
13. पार्थिव: अपार्थिव:
14. प्रमेयम् अप्रमेयम्
15. पक्ष: विपक्ष:
16. पाश्चात्त्य: पौर्वात्त्य:
17. प्राचीनम् नवीनम्
18. परिग्रह: अपरिग्रह:
19. पौरुषम् स्त्रीत्वम्
20. प्राप्त्याशा दुराशा
21. पतनम् उत्थानम्
22. परम् अपरम्
23. परिमितम् अपरिमितम्
24. प्रवृत्ति: निवृत्ति:
25. प्रियोक्ति: कटूक्ति:
26. प्रजातन्त्रम् राजतन्त्रम्
27. प्रकाश: अन्धकार:
28. प्रशंसक: निन्दक:
29. पतनोन्मुख: विकासोन्मुख:
30. प्रस्थानम् प्रवेशम्
31. प्रवरम् अवरम्
32. प्रासाद: पर्णकुटी
33. प्राची प्रतीची
34. पृथुः तनुः
35. पठितः अपठितः
36. पतिव्रता कुलटा
37. पदोन्नतिः पदावनतिः
38.  प्रश्नः उत्तरः
39. प्रच्छति कथयति
40. पुरातनम् नूतनम्
41. पुरतः पृष्ठतः
42. पुण्यकर्मणा पापकर्मणा
43. प्रसीदति अवसीदति
44. पक्वः अपक्वः
45. पात्रे अपात्रे

‘फ’ से शुरू होने वाले विलोम शब्द

क्रम संख्या शब्द विलोम शब्द
1. फलम् निष्फलम्

‘ब’ से शुरू होने वाले विलोम शब्द

क्रम संख्या शब्द विलोम शब्द
1. बद्ध: मुक्तः
2. बोध्यम् दुर्बोध्यम्
3. बन्धनः मोक्ष:
4. बुद्धिमानः बुद्धिहीन:

‘भ’ से शुरू होने वाले विलोम शब्द

क्रम संख्या शब्द विलोम शब्द
1. भिज्ञ: अनभिज्ञ:
2. भेद: अभेद:
3. भद्रम् अभद्रम्
4. भक्ष्यम् अभक्ष्यम्
5. भर्त्ता भार्या
6. भाव: अभाव:
7. भव्यम् सामान्यम्
8. भोग्यम् अभोग्यम्
9. भयम् अभयम्
10. भूमिका उपसंहार:
11. भ्रामक: निश्चयात्मक:
12. भ्रान्ति: निर्भ्रान्ति:
13. भूतम् भविष्यम्
14. भूगोल: खगोल:
15. भयाक्रान्त: भयशून्य:
16. भीतिः साहसः

‘म’ से शुरू होने वाले विलोम शब्द

क्रम संख्या शब्द विलोम शब्द
1. मानम् अपमानम्
2. मृत: जीवितः
3. मूढ: प्रज्ञ:
4. मूर्ख: पण्डित:
5. मर्त्य: अमर्त्य:
6. मन्दम् क्षिप्रम्
7. मङ्गलम् अमङ्गलम्
8. मानव: दानव:
9. मुखर: तूष्णीक:
10. मूक: वाचाल:
11. महात्मा दुरात्मा
12. मित्रम् शत्रु:
13. मितव्यय: अपव्यय:
14. मृत्यु: जीवनम्
15. मिथ्या सत्यम्
16. मन:स्थैर्यम् मन:दौर्बल्यम्
17. मतभेद: मतैक्यम्
18. मलिनम् पवित्रम्
19. महायोगी महाभोगी
20. मुक्ति: बन्धनम्
21. मित्रतायाः शत्रुतायाः

‘य’ से शुरू होने वाले विलोम शब्द

क्रम संख्या शब्द विलोम शब्द
1. यश: अपयशः
2. योगी भोगी
3. युद्ध: शान्ति:
4. यद्यपि तथापि
5. यादृश: तादृश:
6. यौवनम् वार्धक्यम्
7. यथार्थ: काल्पनिक:
8. युयुत्सा मैत्री
9. याति आयाति

‘र’ से शुरू होने वाले विलोम शब्द

क्रम संख्या शब्द विलोम शब्द
1. राग: द्वेषः
2. रोपणम् उन्मूलनम्
3. रोग: नीरोग:
4. रिक्त: पूर्णः
5. राष्ट्रप्रेमः राष्ट्रद्रोह:
6. रात्रि: दिनम्
7. रुग्ण: नीरोगी
8. रुचि: अरुचि:

‘ल’ से शुरू होने वाले विलोम शब्द

क्रम संख्या शब्द विलोम शब्द
1. लघु: गुरुः
2. लक्ष्यम् निर्लक्ष्यम्
3. लौकिकम् अलौकिकम्
4. लाभ: हानि:
5. लिप्त: अलिप्त:
6. लङ्घनीय: अलङ्घनीय:

‘व’ से शुरू होने वाले विलोम शब्द

क्रम संख्या शब्द विलोम शब्द
1. विश्वास: अविश्वास:
2. वृद्धि: ह्रासः
3. वाचाल: मूक:
4. वाग्मी मितभाषी
5. वृद्ध: शिशुः
6. विपद् सम्पद्
7. वादी प्रतिवादी
8. विधवा सधवा
9. विश्लेषणम् संश्लेषणम्
10. वक्रः ऋजुः
11. वक्ता श्रोता
12. विमूढधीः मन्दधीः

‘श’ से शुरू होने वाले विलोम शब्द

क्रम संख्या शब्द विलोम शब्द
1. शुक्ल: कृष्णः
2. शीतल: उष्ण:
3. शिव: अशिव:
4. शान्त: दुर्दान्त:
5. शोषणम् पोषणम्
6. श्वासः प्रश्वासः
7. शिष्यः गुरुः
8. शत्रुता मित्रता
9. श्वः ह्यः
10. श्वेतः अश्वेतः

‘स’ से शुरू होने वाले विलोम शब्द

क्रम संख्या शब्द विलोम शब्द
1. सरल: कुटिलः
2. स्वतंत्र: परतन्त्रः
3. सुखम् दु:खम्
4. सौभाग्यम् दुर्भाग्यम्
5. स्थावर: जंगम:
6. सापेक्ष: निरपेक्षः
7. सार्थक: निरर्थक:
8. सुकर: दुष्करः
9. सरस: नीरसः
10. साध्यम् असाध्यम्
11. सभ्य: असभ्य:
12. सदाचार: कदाचार:
13. सुलभः दुर्लभः
14. साक्षरम् निरक्षरम्
15. स्वकीयम् परकीयम्
16. सृष्टि: प्रलय:
17. संधिः विग्रहः
18. स्वार्थः परमार्थः
19. सुमतिः कुमतिः
20. सायम् दिनम्
21. समर्थः असमर्थः
22. समीपस्थम् दूरस्थम्
23. सुखिनः दुःखिनः
24. सूर्योदयः सूर्यास्तः
25. सुप्तः प्रबुद्धः
26. सम्पत्तौ विपत्तौ
27. सौम्यत्वम् उद्वेग्करम्

‘ह’ से शुरू होने वाले विलोम शब्द

क्रम संख्या शब्द विलोम शब्द
1. हिंसा अहिंसा
2. हर्ष: शोकः
3. हस्वः दीर्घः
4. हितम् अहितम्
5. हसितुम् रोदितुम्
6. हसन्ति विलपन्ती

‘क्ष’ से शुरू होने वाले विलोम शब्द

क्रम संख्या शब्द विलोम शब्द
1. क्षणिकः शाश्वतः
2. क्षुद्रः महानः
3. क्षणेनैव सुचिरेणैव

‘ज्ञ’ से शुरू होने वाले विलोम शब्द

क्रम संख्या शब्द विलोम शब्द
1. ज्ञानी अज्ञानी
2. ज्ञातः अज्ञातः
3. ज्ञेयः अज्ञेयः

संस्कृत व्याकरण देखने के लिए संस्कृत व्याकरण पर क्लिक करें।

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

error: Content is protected !!