छिद् (काटना, to cut) धातु के रूप | Chhid Dhatu Roop in Sanskrit
Chhid Dhatu Roop in Sanskrit – छिद् धातु का अर्थ है ‘काटना, to cut’। यह रुधादिगण तथा उभयपदी धातु है। सभी रुधादिगण धातु के धातु रूप इसी प्रकार बनते है जैसे- रुध्, भिद् आदि। छिद् धातु के रूप संस्कृत में सभी पुरुष एवं वचनों में नीचे दिए गए हैं।
छिद् धातु के रूप (Dhatu Roop of Chhid) – परस्मैपद
1 . लट् लकार (वर्तमान काल, Present Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | छिनत्ति | छिन्तः | छिन्दन्ति |
मध्यम पुरुष | छिनत्सि | छिन्थः | छिन्थ |
उत्तम पुरुष | छिनद्मि | छिन्द्वः | छिन्द्मः |
2. लृट् लकार (भविष्यत काल, Future Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | छेत्स्यति | छेत्स्यत: | छेत्स्यन्ति |
मध्यम पुरुष | छेत्स्यसि | छेत्स्यथ: | छेत्स्यथ |
उत्तम पुरुष | छेत्स्यामि | छेत्स्याव: | छेत्स्याम: |
3. लङ् लकार (भूतकाल, Past Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अच्छिनत् | अच्छिन्ताम् | अच्छिन्दन् |
मध्यम पुरुष | अच्छिनः | अच्छिन्तम् | अच्छिन्त |
उत्तम पुरुष | अच्छिनदम् | अच्छिन्द्व | अच्छिन्द्म |
4. लोट् लकार (आज्ञा के अर्थ में, Imperative Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | छिनत्तु | छिन्ताम् | छिन्दन्तु |
मध्यम पुरुष | छिन्धि | छिन्तम् | छिन्त |
उत्तम पुरुष | छिनदानि | छिनदाव | छिनदाम |
5. विधिलिङ् लकार (चाहिए के अर्थ में, Potential Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | छिन्द्यात् | छिन्द्याताम् | छिन्द्युः |
मध्यम पुरुष | छिन्द्याः | छिन्द्यातम् | छिन्द्यात |
उत्तम पुरुष | छिन्द्याम् | छिन्द्याव | छिन्द्याम |
6. लुङ् लकार (सामान्य भूतकाल, Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अच्छिदत् | अच्छिदताम् | अच्छिदन् |
मध्यम पुरुष | अच्छिदः | अच्छिदतम् | अच्छिदत |
उत्तम पुरुष | अच्छिदम् | अच्छिदाव | अच्छिदाम |
7. लिट् लकार (परोक्ष भूतकाल, Past Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | चिच्छेद | चिच्छिदतुः | चिच्छिदुः |
मध्यम पुरुष | चिच्छेदिथ | चिच्छिदथुः | चिच्छिद |
उत्तम पुरुष | चिच्छेद | चिच्छिदिव | चिच्छिदिम |
8. लुट् लकार (अनद्यतन भविष्य काल, First Future Tense of Periphrastic)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | छेत्ता | छेत्तारौ | छेत्तार: |
मध्यम पुरुष | छेत्तासि | छेत्तास्थ: | छेत्तास्थ |
उत्तम पुरुष | छेत्तास्मि | छेत्तास्व: | छेत्तास्म: |
9. आशिर्लिङ् लकार (आशीर्वाद हेतु, Benedictive Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | छिद्यात् | छिद्यास्ताम् | छिद्यासुः |
मध्यम पुरुष | छिद्याः | छिद्यास्तम् | छिद्यास्त |
उत्तम पुरुष | छिद्यासम् | छिद्यास्व | छिद्यास्म |
10. लृङ् लकार (हेतुहेतुमद् भविष्य काल, Conditional Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अच्छेत्स्यत् | अच्छेत्स्यताम् | अच्छेत्स्यन् |
मध्यम पुरुष | अच्छेत्स्यः | अच्छेत्स्यतम् | अच्छेत्स्यत |
उत्तम पुरुष | अच्छेत्स्यम् | अच्छेत्स्याव | अच्छेत्स्याम |
छिद् धातु के रूप (Dhatu Roop of Chhid) – आत्मनेपद
1 . लट् लकार (वर्तमान काल, Present Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | छिन्ते | छिन्दाते | छिन्दते |
मध्यम पुरुष | छिन्त्से | छिन्दाथे | छिन्ध्वे |
उत्तम पुरुष | छिन्दे | छिन्द्वहे | छिन्द्महे |
2. लृट् लकार (भविष्यत काल, Future Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | छेत्स्यते | छेत्स्येते | छेत्स्यन्ते |
मध्यम पुरुष | छेत्स्यसे | छेत्स्येथे | छेत्स्यध्वे |
उत्तम पुरुष | छेत्स्ये | छेत्स्यावहे | छेत्स्यामहे |
3. लङ् लकार (भूतकाल, Past Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अच्छिन्त | अच्छिन्दाताम् | अच्छिन्दत |
मध्यम पुरुष | अच्छिन्थाः | अच्छिन्दाथाम् | अच्छिन्ध्वम् |
उत्तम पुरुष | अच्छिन्दि | अच्छिन्द्वहि | अच्छिन्द्महि |
4. लोट् लकार (आज्ञा के अर्थ में, Imperative Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | छिन्ताम् | छिन्दाताम् | छिन्दताम् |
मध्यम पुरुष | छिन्त्स्व | छिन्दाथाम् | छिन्ध्वम् |
उत्तम पुरुष | छिनदै | छिनदावहै | छिनदामहै |
5. विधिलिङ् लकार (चाहिए के अर्थ में, Potential Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | छिन्दीत | छिन्दीयाताम् | छिन्दीरन् |
मध्यम पुरुष | छिन्दीथाः | छिन्दीयाथाम् | छिन्दीध्वम् |
उत्तम पुरुष | छिन्दीय | छिन्दीवहि | छिन्दीमहि |
6. लुङ् लकार (सामान्य भूतकाल, Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अच्छित्त | अच्छित्साताम् | अच्छित्सत |
मध्यम पुरुष | अच्छित्थाः | अच्छित्साथाम् | अच्छिद्ध्वम् |
उत्तम पुरुष | अच्छित्सि | अच्छित्स्वहि | अच्छित्स्महि |
7. लिट् लकार (परोक्ष भूतकाल, Past Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | चिच्छिदे | चिच्छिदाते | चिच्छिदिरे |
मध्यम पुरुष | चिच्छिषे | चिच्छिदाथे | चिच्छिदिध्वे |
उत्तम पुरुष | चिच्छिदे | चिच्छिदिवहे | चिच्छिदिमहे |
8. लुट् लकार (अनद्यतन भविष्य काल, First Future Tense of Periphrastic)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | छेत्ता | छेत्तारौ | छेत्तार: |
मध्यम पुरुष | छेत्तासे | छेत्तासाथे | छेत्ताध्वे |
उत्तम पुरुष | छेत्ताहे | छेत्तास्वहे | छेत्तास्महे |
9. आशिर्लिङ् लकार (आशीर्वाद हेतु, Benedictive Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | छित्सीष्ट | छित्सीयास्ताम् | छित्सीरन् |
मध्यम पुरुष | छित्सीष्ठाः | छित्सीयास्थाम् | छित्सीध्वम् |
उत्तम पुरुष | छित्सीय | छित्सीवहि | छित्सीमहि |
10. लृङ् लकार (हेतुहेतुमद् भविष्य काल, Conditional Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अच्छेत्स्यत | अच्छेत्स्येताम् | अच्छेत्स्यन्त |
मध्यम पुरुष | अच्छेत्स्यथाः | अच्छेत्स्येथाम् | अच्छेत्स्यध्वम् |
उत्तम पुरुष | अच्छेत्स्ये | अच्छेत्स्यावहि | अच्छेत्स्यामहि |
संस्कृत में सभी शब्द रूप देखने के लिए शब्द रूप/Shabd Roop पर क्लिक करें और सभी धातु रूप देखने के लिए धातु रूप/Dhatu Roop पर जायें।