भिद् (काटना, to break down) धातु के रूप | Bhid Dhatu Roop in Sanskrit
Bhid Dhatu Roop in Sanskrit – भिद् धातु का अर्थ है ‘काटना, to break down’। यह रुधादिगण तथा उभयपदी धातु है। सभी रुधादिगण धातु के धातु रूप इसी प्रकार बनते है जैसे- रुध्, भिद्, छिद् आदि। भिद् धातु के रूप संस्कृत में सभी पुरुष एवं वचनों में नीचे दिए गए हैं।
भिद् धातु के रूप (Dhatu Roop of Bhid) – परस्मैपद
1 . लट् लकार (वर्तमान काल, Present Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | भिनत्ति | भिन्तः | भिन्दन्ति |
मध्यम पुरुष | भिनत्सि | भिन्थः | भिन्थ |
उत्तम पुरुष | भिनद्मि | भिन्द्वः | भिन्द्मः |
2. लृट् लकार (भविष्यत काल, Future Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | भेत्स्यति | भेत्स्यत: | भेत्स्यन्ति |
मध्यम पुरुष | भेत्स्यसि | भेत्स्यथ: | भेत्स्यथ |
उत्तम पुरुष | भेत्स्यामि | भेत्स्याव: | भेत्स्याम: |
3. लङ् लकार (भूतकाल, Past Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अभिनत् | अभिन्ताम् | अभिन्दन् |
मध्यम पुरुष | अभिनः | अभिन्तम् | अभिन्त |
उत्तम पुरुष | अभिनदम् | अभिन्द्व | अभिन्द्म |
4. लोट् लकार (आज्ञा के अर्थ में, Imperative Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | भिनत्तु | भिन्ताम् | भिन्दन्तु |
मध्यम पुरुष | भिन्धि | भिन्तम् | भिन्त |
उत्तम पुरुष | भिनदानि | भिनदाव | भिनदाम |
5. विधिलिङ् लकार (चाहिए के अर्थ में, Potential Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | भिन्द्यात् | भिन्द्याताम् | भिन्द्युः |
मध्यम पुरुष | भिन्द्याः | भिन्द्यातम् | भिन्द्यात |
उत्तम पुरुष | भिन्द्याम् | भिन्द्याव | भिन्द्याम |
6. लुङ् लकार (सामान्य भूतकाल, Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अभिदत् | अभिदताम् | अभिदन् |
मध्यम पुरुष | अभिदः | अभिदतम् | अभिदत |
उत्तम पुरुष | अभिदम् | अभिदाव | अभिदाम |
7. लिट् लकार (परोक्ष भूतकाल, Past Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | बिभेद | बिभिदतुः | बिभिदुः |
मध्यम पुरुष | बिभेदिथ | बिभिदथुः | बिभिद |
उत्तम पुरुष | बिभेद | बिभिदिव | बिभिदिम |
8. लुट् लकार (अनद्यतन भविष्य काल, First Future Tense of Periphrastic)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | भेत्ता | भेत्तारौ | भेत्तार: |
मध्यम पुरुष | भेत्तासि | भेत्तास्थ: | भेत्तास्थ |
उत्तम पुरुष | भेत्तास्मि | भेत्तास्व: | भेत्तास्म: |
9. आशिर्लिङ् लकार (आशीर्वाद हेतु, Benedictive Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | भिद्यात् | भिद्यास्ताम् | भिद्यासुः |
मध्यम पुरुष | भिद्याः | भिद्यास्तम् | भिद्यास्त |
उत्तम पुरुष | भिद्यासम् | भिद्यास्व | भिद्यास्म |
10. लृङ् लकार (हेतुहेतुमद् भविष्य काल, Conditional Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अभेत्स्यत् | अभेत्स्यताम् | अभेत्स्यन् |
मध्यम पुरुष | अभेत्स्यः | अभेत्स्यतम् | अभेत्स्यत |
उत्तम पुरुष | अभेत्स्यम् | अभेत्स्याव | अभेत्स्याम |
भिद् धातु के रूप (Dhatu Roop of Bhid) – आत्मनेपद
1 . लट् लकार (वर्तमान काल, Present Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | भिन्ते | भिन्दाते | भिन्दते |
मध्यम पुरुष | भिन्त्से | भिन्दाथे | भिन्ध्वे |
उत्तम पुरुष | भिन्दे | भिन्द्वहे | भिन्द्महे |
2. लृट् लकार (भविष्यत काल, Future Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | भेत्स्यते | भेत्स्येते | भेत्स्यन्ते |
मध्यम पुरुष | भेत्स्यसे | भेत्स्येथे | भेत्स्यध्वे |
उत्तम पुरुष | भेत्स्ये | भेत्स्यावहे | भेत्स्यामहे |
3. लङ् लकार (भूतकाल, Past Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अभिन्त | अभिन्दाताम् | अभिन्दत |
मध्यम पुरुष | अभिन्थाः | अभिन्दाथाम् | अभिन्ध्वम् |
उत्तम पुरुष | अभिन्दि | अभिन्द्वहि | अभिन्द्महि |
4. लोट् लकार (आज्ञा के अर्थ में, Imperative Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | भिन्ताम् | भिन्दाताम् | भिन्दताम् |
मध्यम पुरुष | भिन्त्स्व | भिन्दाथाम् | भिन्ध्वम् |
उत्तम पुरुष | भिनदै | भिनदावहै | भिनदामहै |
5. विधिलिङ् लकार (चाहिए के अर्थ में, Potential Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | भिन्दीत | भिन्दीयाताम् | भिन्दीरन् |
मध्यम पुरुष | भिन्दीथाः | भिन्दीयाथाम् | भिन्दीध्वम् |
उत्तम पुरुष | भिन्दीय | भिन्दीवहि | भिन्दीमहि |
6. लुङ् लकार (सामान्य भूतकाल, Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अभित्त | अभित्साताम् | अभित्सत |
मध्यम पुरुष | अभित्थाः | अभित्साथाम् | अभिद्ध्वम् |
उत्तम पुरुष | अभित्सि | अभित्स्वहि | अभित्स्महि |
7. लिट् लकार (परोक्ष भूतकाल, Past Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | बिभिदे | बिभिदाते | बिभिदिरे |
मध्यम पुरुष | बिभिदिषे | बिभिदाथे | बिभिदिध्वे |
उत्तम पुरुष | बिभिदे | बिभिदिवहे | बिभिदिमहे |
8. लुट् लकार (अनद्यतन भविष्य काल, First Future Tense of Periphrastic)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | भेत्ता | भेत्तारौ | भेत्तार: |
मध्यम पुरुष | भेत्तासे | भेत्तासाथे | भेत्ताध्वे |
उत्तम पुरुष | भेत्ताहे | भेत्तास्वहे | भेत्तास्महे |
9. आशिर्लिङ् लकार (आशीर्वाद हेतु, Benedictive Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | भित्सीष्ट | भित्सीयास्ताम् | भित्सीरन् |
मध्यम पुरुष | भित्सीष्ठाः | भित्सीयास्थाम् | भित्सीध्वम् |
उत्तम पुरुष | भित्सीय | भित्सीवहि | भित्सीमहि |
10. लृङ् लकार (हेतुहेतुमद् भविष्य काल, Conditional Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अभेत्स्यत | अभेत्स्येताम् | अभेत्स्यन्त |
मध्यम पुरुष | अभेत्स्यथाः | अभेत्स्येथाम् | अभेत्स्यध्वम् |
उत्तम पुरुष | अभेत्स्ये | अभेत्स्यावहि | अभेत्स्यामहि |
संस्कृत में सभी शब्द रूप देखने के लिए शब्द रूप/Shabd Roop पर क्लिक करें और सभी धातु रूप देखने के लिए धातु रूप/Dhatu Roop पर जायें।