मुच्/मुञ्च् (छोड़ना, to leave) धातु के रूप | Much/Munch Dhatu Roop in Sanskrit
Much/Munch Dhatu Roop in Sanskrit – मुच्/मुञ्च् धातु का अर्थ है ‘छोड़ना, to leave’। यह तुदादिगण तथा उभयपदी धातु है। सभी तुदादिगण धातु के धातु रूप इसी प्रकार बनते है जैसे- तुद्, क्षिप्, इष्, प्रछ्/प्रच्छ्, मिल्, मृ, विश्, स्पृश्, सिच्/सिञ्च आदि। मुञ्च् धातु के रूप संस्कृत में सभी पुरुष एवं वचनों में नीचे दिए गए हैं।
मुच्/मुञ्च् धातु के रूप (Dhatu Roop of Much/Munch) – परस्मैपद
1 . लट् लकार (वर्तमान काल, Present Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | मुञ्चति | मुञ्चतः | मुञ्चन्ति |
मध्यम पुरुष | मुञ्चसि | मुञ्चथः | मुञ्चथ |
उत्तम पुरुष | मुञ्चामि | मुञ्चावः | मुञ्चामः |
2. लृट् लकार (भविष्यत काल, Future Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | मोक्ष्यति | मोक्ष्यत: | मोक्ष्यन्ति |
मध्यम पुरुष | मोक्ष्यसि | मोक्ष्यथ: | मोक्ष्यथ |
उत्तम पुरुष | मोक्ष्यामि | मोक्ष्याव: | मोक्ष्याम: |
3. लङ् लकार (भूतकाल, Past Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अमुञ्चत् | अमुञ्चताम् | अमुञ्चन् |
मध्यम पुरुष | अमुञ्चः | अमुञ्चतम् | अमुञ्चत |
उत्तम पुरुष | अमुञ्चम् | अमुञ्चाव | अमुञ्चाम |
4. लोट् लकार (आज्ञा के अर्थ में, Imperative Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | मुञ्चतु | मुञ्चताम् | मुञ्चन्तु |
मध्यम पुरुष | मुञ्च | मुञ्चतम् | मुञ्चत |
उत्तम पुरुष | मुञ्चानि | मुञ्चाव | मुञ्चाम |
5. विधिलिङ् लकार (चाहिए के अर्थ में, Potential Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | मुञ्चेत् | मुञ्चेताम् | मुञ्चेयुः |
मध्यम पुरुष | मुञ्चेः | मुञ्चेतम् | मुञ्चेत |
उत्तम पुरुष | मुञ्चेयम् | मुञ्चेव | मुञ्चेम |
6. लुङ् लकार (सामान्य भूतकाल, Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अमुचत् | अमुचताम् | अमुचन् |
मध्यम पुरुष | अमुचः | अमुचतम् | अमुचत |
उत्तम पुरुष | अमुचम् | अमुचाव | अमुचाम |
7. लिट् लकार (परोक्ष भूतकाल, Past Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | मुमोच | मुमुचतुः | मुमुचुः |
मध्यम पुरुष | मुमोचिथ | मुमुचथुः | मुमुच |
उत्तम पुरुष | मुमोच | मुमुचिव | मुमुचिम |
8. लुट् लकार (अनद्यतन भविष्य काल, First Future Tense of Periphrastic)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | मोक्ता | मोक्तारौ | मोक्तार: |
मध्यम पुरुष | मोक्तासि | मोक्तास्थ: | मोक्तास्थ |
उत्तम पुरुष | मोक्तास्मि | मोक्तास्व: | मोक्तास्म: |
9. आशिर्लिङ् लकार (आशीर्वाद हेतु, Benedictive Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | मुच्यात् | मुच्यास्ताम् | मुच्यासुः |
मध्यम पुरुष | मुच्याः | मुच्यास्तम् | मुच्यास्त |
उत्तम पुरुष | मुच्यासम् | मुच्यास्व | मुच्यास्म |
10. लृङ् लकार (हेतुहेतुमद् भविष्य काल, Conditional Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अमोक्ष्यत् | अमोक्ष्यताम् | अमोक्ष्यन् |
मध्यम पुरुष | अमोक्ष्यः | अमोक्ष्यतम् | अमोक्ष्यत |
उत्तम पुरुष | अमोक्ष्यम् | अमोक्ष्याव | अमोक्ष्याम |
मुच्/मुञ्च् धातु के रूप (Dhatu Roop of Much/Munch) – आत्मनेपद
1 . लट् लकार (वर्तमान काल, Present Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | मुञ्चते | मुञ्चेते | मुञ्चन्ते |
मध्यम पुरुष | मुञ्चसे | मुञ्चेथे | मुञ्चध्वे |
उत्तम पुरुष | मुञ्चे | मुञ्चावहे | मुञ्चामहे |
2. लृट् लकार (भविष्यत काल, Future Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | मोक्ष्यते | मोक्ष्येते | मोक्ष्यन्ते |
मध्यम पुरुष | मोक्ष्यसे | मोक्ष्येथे | मोक्ष्यध्वे |
उत्तम पुरुष | मोक्ष्ये | मोक्ष्यावहे | मोक्ष्यामहे |
3. लङ् लकार (भूतकाल, Past Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अमुञ्चत | अमुञ्चेताम् | अमुञ्चन्त |
मध्यम पुरुष | अमुञ्चथाः | अमुञ्चेथाम् | अमुञ्चध्वम् |
उत्तम पुरुष | अमुञ्चे | अमुञ्चावहि | अमुञ्चामहि |
4. लोट् लकार (आज्ञा के अर्थ में, Imperative Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | मुञ्चताम् | मुञ्चेताम् | मुञ्चन्ताम् |
मध्यम पुरुष | मुञ्चस्व | मुञ्चेथाम् | मुञ्चध्वम् |
उत्तम पुरुष | मुञ्चै | मुञ्चावहै | मुञ्चामहै |
5. विधिलिङ् लकार (चाहिए के अर्थ में, Potential Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | मुञ्चेत | मुञ्चेयाताम् | मुञ्चेरन् |
मध्यम पुरुष | मुञ्चेथाः | मुञ्चेयाथाम् | मुञ्चेध्वम् |
उत्तम पुरुष | मुञ्चेय | मुञ्चेवहि | मुञ्चेमहि |
6. लुङ् लकार (सामान्य भूतकाल, Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अमुक्त | अमुक्षाताम् | अमुक्षत |
मध्यम पुरुष | अमुक्थाः | अमुक्षाथाम् | अमुग्ध्वम् |
उत्तम पुरुष | अमुक्षि | अमुक्ष्वहि | अमुक्ष्महि |
7. लिट् लकार (परोक्ष भूतकाल, Past Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | मुमुचे | मुमुचाते | मुमुचिरे |
मध्यम पुरुष | मुमुचिषे | मुमुचाथे | मुमुचिध्वे |
उत्तम पुरुष | मुमुचे | मुमुचिवहे | मुमुचिमहे |
8. लुट् लकार (अनद्यतन भविष्य काल, First Future Tense of Periphrastic)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | मोक्ता | मोक्तारौ | मोक्तार: |
मध्यम पुरुष | मोक्तासे | मोक्तासाथे | मोक्ताध्वे |
उत्तम पुरुष | मोक्ताहे | मोक्तास्वहे | मोक्तास्महे |
9. आशिर्लिङ् लकार (आशीर्वाद हेतु, Benedictive Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | मुक्षीष्ट | मुक्षीयास्ताम् | मुक्षीरन् |
मध्यम पुरुष | मुक्षीष्ठाः | मुक्षीयास्थाम् | मुक्षीध्वम् |
उत्तम पुरुष | मुक्षीय | मुक्षीवहि | मुक्षीमहि |
10. लृङ् लकार (हेतुहेतुमद् भविष्य काल, Conditional Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अमोक्ष्यत | अमोक्ष्येताम् | अमोक्ष्यन्त |
मध्यम पुरुष | अमोक्ष्यथाः | अमोक्ष्येथाम् | अमोक्ष्यध्वम् |
उत्तम पुरुष | अमोक्ष्ये | अमोक्ष्यावहि | अमोक्ष्यामहि |
संस्कृत में सभी शब्द रूप देखने के लिए शब्द रूप/Shabd Roop पर क्लिक करें और सभी धातु रूप देखने के लिए धातु रूप/Dhatu Roop पर जायें।