स्पृश् (छूना, to touch) धातु के रूप | Sparsh Dhatu Roop in Sanskrit
Sparsh Dhatu Roop in Sanskrit – स्पृश् धातु का अर्थ है ‘छूना, to touch’। यह तुदादिगण तथा परस्मैपदी धातु है। सभी तुदादिगण धातु के धातु रूप इसी प्रकार बनते है जैसे- तुद्, क्षिप्, इष्, प्रछ्/प्रच्छ्, मिल्, मृ, मुच्/मुञ्च्, विश्, सिच्/सिञ्च आदि। स्पृश् धातु के रूप संस्कृत में सभी पुरुष एवं वचनों में नीचे दिए गए हैं।
1 . लट् लकार (वर्तमान काल, Present Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | स्पृशति | स्पृशतः | स्पृशन्ति |
मध्यम पुरुष | स्पृशसि | स्पृशथः | स्पृशथ |
उत्तम पुरुष | स्पृशामि | स्पृशावः | स्पृशामः |
2. लृट् लकार (भविष्यत काल, Future Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | स्प्रक्ष्यति | स्प्रक्ष्यत: | स्प्रक्ष्यन्ति |
मध्यम पुरुष | स्प्रक्ष्यसि | स्प्रक्ष्यथ: | स्प्रक्ष्यथ |
उत्तम पुरुष | स्प्रक्ष्यामि | स्प्रक्ष्याव: | स्प्रक्ष्याम: |
3. लङ् लकार (भूतकाल, Past Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अस्पृशत् | अस्पृशताम् | अस्पृशन् |
मध्यम पुरुष | अस्पृशः | अस्पृशतम् | अस्पृशत |
उत्तम पुरुष | अस्पृशम् | अस्पृशाव | अस्पृशाम |
4. लोट् लकार (आज्ञा के अर्थ में, Imperative Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | स्पृशतु | स्पृशताम् | स्पृशन्तु |
मध्यम पुरुष | स्पृश | स्पृशतम् | स्पृशत |
उत्तम पुरुष | स्पृशानि | स्पृशाव | स्पृशाम |
5. विधिलिङ् लकार (चाहिए के अर्थ में, Potential Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | स्पृशेत् | स्पृशेताम् | स्पृशेयुः |
मध्यम पुरुष | स्पृशेः | स्पृशेतम् | स्पृशेत |
उत्तम पुरुष | स्पृशेयम् | स्पृशेव | स्पृशेम |
6. लुङ् लकार (सामान्य भूतकाल, Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अस्पृक्षत् | अस्पृक्षताम् | अस्पृक्षन् |
मध्यम पुरुष | अस्पृक्षः | अस्पृक्षतम् | अस्पृक्षत |
उत्तम पुरुष | अस्पृक्षम् | अस्पृक्षाव | अस्पृक्षाम |
7. लिट् लकार (परोक्ष भूतकाल, Past Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | पस्पर्श | पस्पृशतुः | पस्पृशुः |
मध्यम पुरुष | पस्पर्शिथ | पस्पृशथुः | पस्पृश |
उत्तम पुरुष | पस्पर्श | पस्पृशिव | पस्पृशिम |
8. लुट् लकार (अनद्यतन भविष्य काल, First Future Tense of Periphrastic)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | स्प्रष्टा | स्प्रष्टारौ | स्प्रष्टार: |
मध्यम पुरुष | स्प्रष्टासि | स्प्रष्टास्थ: | स्प्रष्टास्थ |
उत्तम पुरुष | स्प्रष्टास्मि | स्प्रष्टास्व: | स्प्रष्टास्म: |
9. आशिर्लिङ् लकार (आशीर्वाद हेतु, Benedictive Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | स्पृश्यात् | स्पृश्यास्ताम् | स्पृश्यासुः |
मध्यम पुरुष | स्पृश्याः | स्पृश्यास्तम् | स्पृश्यास्त |
उत्तम पुरुष | स्पृश्यासम् | स्पृश्यास्व | स्पृश्यास्म |
10. लृङ् लकार (हेतुहेतुमद् भविष्य काल, Conditional Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अस्पृक्षत् | अस्पृक्षताम् | अस्पृक्षन् |
मध्यम पुरुष | अस्पृक्षः | अस्पृक्षतम् | अस्पृक्षत |
उत्तम पुरुष | अस्पृक्षम् | अस्पृक्षाव | अस्पृक्षाम |
संस्कृत में सभी शब्द रूप देखने के लिए शब्द रूप/Shabd Roop पर क्लिक करें और सभी धातु रूप देखने के लिए धातु रूप/Dhatu Roop पर जायें।
This is very interesting, You’re a very skilled blogger.
I have joined your rss feed and look forward to seeking more of your magnificent post.
Also, I have shared your web site in my social networks!