नृत् (नाचना, to dance) धातु के रूप | Nrat Dhatu Roop in Sanskrit
Nrat Dhatu Roop in Sanskrit – नृत् धातु का अर्थ है ‘नाचना, to dance’। यह दिवादिगण तथा परस्मैपदी धातु है। सभी दिवादिगण धातु के धातु रूप इसी प्रकार बनते है जैसे- दिव्, क्रुध्, विद्, जन्, नश्, शम्, सिव् आदि। नृत् धातु के रूप संस्कृत में सभी पुरुष एवं वचनों में नीचे दिए गए हैं।
1 . लट् लकार (वर्तमान काल, Present Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | नृत्यति | नृत्यतः | नृत्यन्ति |
मध्यम पुरुष | नृत्यसि | नृत्यथः | नृत्यथ |
उत्तम पुरुष | नृत्यामि | नृत्यावः | नृत्यामः |
2. लृट् लकार (भविष्यत काल, Future Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | नर्तिष्यति | नर्तिष्यत: | नर्तिष्यन्ति |
मध्यम पुरुष | नर्तिष्यसि | नर्तिष्यथ: | नर्तिष्यथ |
उत्तम पुरुष | नर्तिष्यामि | नर्तिष्याव: | नर्तिष्याम: |
3. लङ् लकार (भूतकाल, Past Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अनृत्यत् | अनृत्यताम् | अनृत्यन् |
मध्यम पुरुष | अनृत्यः | अनृत्यतम् | अनृत्यत |
उत्तम पुरुष | अनृत्यम् | अनृत्याव | अनृत्याम |
4. लोट् लकार (आज्ञा के अर्थ में, Imperative Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | नृत्यतु | नृत्यताम् | नृत्यन्तु |
मध्यम पुरुष | नृत्य | नृत्यतम् | नृत्यत |
उत्तम पुरुष | नृत्यानि | नृत्याव | नृत्याम |
5. विधिलिङ् लकार (चाहिए के अर्थ में, Potential Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | नृत्येत् | नृत्येताम् | नृत्येयुः |
मध्यम पुरुष | नृत्येः | नृत्येतम् | नृत्येत |
उत्तम पुरुष | नृत्येयम् | नृत्येव | नृत्येम |
6. लुङ् लकार (सामान्य भूतकाल, Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अनर्तीत् | अनर्तिष्टाम् | अनर्तिषुः |
मध्यम पुरुष | अनर्तीः | अनर्तिष्टम् | अनर्तिष्ट |
उत्तम पुरुष | अनर्तिषम् | अनर्तिष्व | अनर्तिष्म |
7. लिट् लकार (परोक्ष भूतकाल, Past Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | ननर्त | ननृततुः | ननृतुः |
मध्यम पुरुष | ननर्तिथ | ननृतथुः | ननृत |
उत्तम पुरुष | ननर्त | ननृतिव | ननृतिम |
8. लुट् लकार (अनद्यतन भविष्य काल, First Future Tense of Periphrastic)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | नर्तिता | नर्तितारौ | नर्तितार: |
मध्यम पुरुष | नर्तितासि | नर्तितास्थ: | नर्तितास्थ |
उत्तम पुरुष | नर्तितास्मि | नर्तितास्व: | नर्तितास्म: |
9. आशिर्लिङ् लकार (आशीर्वाद हेतु, Benedictive Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | नृत्यात् | नृत्यास्ताम् | नृत्यासुः |
मध्यम पुरुष | नृत्याः | नृत्यास्तम् | नृत्यास्त |
उत्तम पुरुष | नृत्यासम् | नृत्यास्व | नृत्यास्म |
10. लृङ् लकार (हेतुहेतुमद् भविष्य काल, Conditional Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अनर्तिष्यत् | अनर्तिष्यताम् | अनर्तिष्यन् |
मध्यम पुरुष | अनर्तिष्यः | अनर्तिष्यतम् | अनर्तिष्यत |
उत्तम पुरुष | अनर्तिष्यम् | अनर्तिष्याव | अनर्तिष्याम |
संस्कृत में सभी शब्द रूप देखने के लिए शब्द रूप/Shabd Roop पर क्लिक करें और सभी धातु रूप देखने के लिए धातु रूप/Dhatu Roop पर जायें।
Nyc??good????