नृत् धातु के रूप | Nrat Dhatu Roop in Sanskrit

नृत् (नाचना, to dance) धातु के रूप | Nrat Dhatu Roop in Sanskrit

Nrat Dhatu Roop in Sanskrit – नृत् धातु का अर्थ है ‘नाचना, to dance’। यह दिवादिगण तथा परस्मैपदी धातु है। सभी दिवादिगण धातु के धातु रूप इसी प्रकार बनते है जैसे- दिव्, क्रुध्, विद्, जन्, नश्, शम्, सिव् आदि। नृत् धातु के रूप संस्कृत में सभी पुरुष एवं वचनों में नीचे दिए गए हैं।

1 . लट् लकार (वर्तमान काल, Present Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष नृत्यति नृत्यतः नृत्यन्ति
मध्यम पुरुष नृत्यसि नृत्यथः नृत्यथ
उत्तम पुरुष नृत्यामि नृत्यावः नृत्यामः

2. लृट् लकार (भविष्यत काल, Future Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष नर्तिष्यति नर्तिष्यत: नर्तिष्यन्ति
मध्यम पुरुष नर्तिष्यसि नर्तिष्यथ: नर्तिष्यथ
उत्तम पुरुष नर्तिष्यामि नर्तिष्याव: नर्तिष्याम:

3. लङ् लकार (भूतकाल, Past Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष अनृत्यत् अनृत्यताम् अनृत्यन्
मध्यम पुरुष अनृत्यः अनृत्यतम् अनृत्यत
उत्तम पुरुष अनृत्यम् अनृत्याव अनृत्याम

4. लोट् लकार (आज्ञा के अर्थ में, Imperative Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष नृत्यतु नृत्यताम् नृत्यन्तु
मध्यम पुरुष नृत्य नृत्यतम् नृत्यत
उत्तम पुरुष नृत्यानि नृत्याव नृत्याम

5. विधिलिङ् लकार (चाहिए के अर्थ में, Potential Mood)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष नृत्येत् नृत्येताम् नृत्येयुः
मध्यम पुरुष नृत्येः नृत्येतम् नृत्येत
उत्तम पुरुष नृत्येयम् नृत्येव नृत्येम

6. लुङ् लकार (सामान्य भूतकाल, Perfect Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष अनर्तीत् अनर्तिष्टाम् अनर्तिषुः
मध्यम पुरुष अनर्तीः अनर्तिष्टम् अनर्तिष्ट
उत्तम पुरुष अनर्तिषम् अनर्तिष्व अनर्तिष्म

7. लिट् लकार (परोक्ष भूतकाल, Past Perfect Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष ननर्त ननृततुः ननृतुः
मध्यम पुरुष ननर्तिथ ननृतथुः ननृत
उत्तम पुरुष ननर्त ननृतिव ननृतिम

8. लुट् लकार (अनद्यतन भविष्य काल, First Future Tense of Periphrastic)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष नर्तिता नर्तितारौ नर्तितार:
मध्यम पुरुष नर्तितासि नर्तितास्थ: नर्तितास्थ
उत्तम पुरुष नर्तितास्मि नर्तितास्व: नर्तितास्म:

9. आशिर्लिङ् लकार (आशीर्वाद हेतु, Benedictive Mood)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष नृत्यात् नृत्यास्ताम् नृत्यासुः
मध्यम पुरुष नृत्याः नृत्यास्तम् नृत्यास्त
उत्तम पुरुष नृत्यासम् नृत्यास्व नृत्यास्म

10. लृङ् लकार (हेतुहेतुमद् भविष्य काल, Conditional Mood)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष अनर्तिष्यत् अनर्तिष्यताम् अनर्तिष्यन्
मध्यम पुरुष अनर्तिष्यः अनर्तिष्यतम् अनर्तिष्यत
उत्तम पुरुष अनर्तिष्यम् अनर्तिष्याव अनर्तिष्याम

संस्कृत में सभी शब्द रूप देखने के लिए शब्द रूप/Shabd Roop पर क्लिक करें और सभी धातु रूप देखने के लिए धातु रूप/Dhatu Roop पर जायें।

शब्द रूप/Shabd Roop List

धातु रूप/Dhatu Roop List

One thought on “नृत् धातु के रूप | Nrat Dhatu Roop in Sanskrit

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

error: Content is protected !!