शक् धातु के रूप | Shak Dhatu Roop in Sanskrit

शक् (सकना, be able) धातु के रूप | Shak Dhatu Roop in Sanskrit

Shak Dhatu Roop in Sanskrit – शक् धातु का अर्थ है ‘सकना, be able’। यह स्वादिगण तथा परस्मैपदी धातु है। सभी स्वादिगण धातु के धातु रूप इसी प्रकार बनते है जैसे- सु, चि/चिञ् आदि। शक् धातु के रूप संस्कृत में सभी पुरुष एवं वचनों में नीचे दिए गए हैं।

1 . लट् लकार (वर्तमान काल, Present Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष शक्नोति शक्नुतः शक्नुवन्ति
मध्यम पुरुष शक्नोषि शक्नुथः शक्नुथ
उत्तम पुरुष शक्नोमि शक्नुवः शक्नुमः

2. लृट् लकार (भविष्यत काल, Future Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष शक्ष्यति शक्ष्यत: शक्ष्यन्ति
मध्यम पुरुष शक्ष्यसि शक्ष्यथ: शक्ष्यथ
उत्तम पुरुष शक्ष्यामि शक्ष्याव: शक्ष्याम:

3. लङ् लकार (भूतकाल, Past Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष अशक्नोत् अशक्नुताम् अशक्नुवन्
मध्यम पुरुष अशक्नोः अशक्नुतम् अशक्नुत
उत्तम पुरुष अशक्नवम् अशक्नुव अशक्नुम

4. लोट् लकार (आज्ञा के अर्थ में, Imperative Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष शक्नोतु शक्नुताम् शक्नुवन्तु
मध्यम पुरुष शक्नुहि शक्नुतम् शक्नुत
उत्तम पुरुष शक्नवानि शक्नवाव शक्नवाम

5. विधिलिङ् लकार (चाहिए के अर्थ में, Potential Mood)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष शक्नुयात् शक्नुयाताम् शक्नुयुः
मध्यम पुरुष शक्नुयाः शक्नुयातम् शक्नुयात
उत्तम पुरुष शक्नुयाम् शक्नुयाव शक्नुयाम

6. लुङ् लकार (सामान्य भूतकाल, Perfect Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष अशकत् अशकताम् अशकन्
मध्यम पुरुष अशकः अशकतम् अशकत
उत्तम पुरुष अशकम् अशकाव अशकाम

7. लिट् लकार (परोक्ष भूतकाल, Past Perfect Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष शशाक शेकतुः शेकुः
मध्यम पुरुष शेकिथ शेकथुः शेक
उत्तम पुरुष शशक शेकिव शेकिम

8. लुट् लकार (अनद्यतन भविष्य काल, First Future Tense of Periphrastic)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष शक्ता शक्तारौ शक्तार:
मध्यम पुरुष शक्तासि शक्तास्थ: शक्तास्थ
उत्तम पुरुष शक्तास्मि शक्तास्व: शक्तास्म:

9. आशिर्लिङ् लकार (आशीर्वाद हेतु, Benedictive Mood)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष शक्यात् शक्यास्ताम् शक्यासुः
मध्यम पुरुष शक्याः शक्यास्तम् शक्यास्त
उत्तम पुरुष शक्यासम् शक्यास्व शक्यास्म

10. लृङ् लकार (हेतुहेतुमद् भविष्य काल, Conditional Mood)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष अशक्ष्यत् अशक्ष्यताम् अशक्ष्यन्
मध्यम पुरुष अशक्ष्यः अशक्ष्यतम् अशक्ष्यत
उत्तम पुरुष अशक्ष्यम् अशक्ष्याव अशक्ष्याम

संस्कृत में सभी शब्द रूप देखने के लिए शब्द रूप/Shabd Roop पर क्लिक करें और सभी धातु रूप देखने के लिए धातु रूप/Dhatu Roop पर जायें।

शब्द रूप/Shabd Roop List

धातु रूप/Dhatu Roop List

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

error: Content is protected !!