दिव् (क्रीडा करना, to play) धातु के रूप | Div Dhatu Roop in Sanskrit
Div Dhatu Roop in Sanskrit – दिव् धातु का अर्थ है ‘जुआ खेलना, चमकना, to shine’। यह दिवादिगण तथा परस्मैपदी धातु है। सभी दिवादिगण धातु के धातु रूप इसी प्रकार बनते है जैसे- क्रुध्, विद्, जन्, नश्, नृत्, शम्, सिव् आदि। दिव् धातु के रूप संस्कृत में सभी पुरुष एवं वचनों में नीचे दिए गए हैं।
1 . लट् लकार (वर्तमान काल, Present Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | दीव्यति | दीव्यतः | दीव्यन्ति |
मध्यम पुरुष | दीव्यसि | दीव्यथः | दीव्यथ |
उत्तम पुरुष | दीव्यामि | दीव्यावः | दीव्यामः |
2. लृट् लकार (भविष्यत काल, Future Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | देविष्यति | देविष्यत: | देविष्यन्ति |
मध्यम पुरुष | देविष्यसि | देविष्यथ: | देविष्यथ |
उत्तम पुरुष | देविष्यामि | देविष्याव: | देविष्याम: |
3. लङ् लकार (भूतकाल, Past Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अदीव्यत् | अदीव्यताम् | अदीव्यन् |
मध्यम पुरुष | अदीव्यः | अदीव्यतम् | अदीव्यत |
उत्तम पुरुष | अदीव्यम् | अदीव्याव | अदीव्याम |
4. लोट् लकार (आज्ञा के अर्थ में, Imperative Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | दीव्यतु | दीव्यताम् | दीव्यन्तु |
मध्यम पुरुष | दीव्य | दीव्यतम् | दीव्यत |
उत्तम पुरुष | दीव्यानि | दीव्याव | दीव्याम |
5. विधिलिङ् लकार (चाहिए के अर्थ में, Potential Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | दीव्येत् | दीव्येताम् | दीव्येयुः |
मध्यम पुरुष | दीव्येः | दीव्येतम् | दीव्येत |
उत्तम पुरुष | दीव्येयम् | दीव्येव | दीव्येम |
6. लुङ् लकार (सामान्य भूतकाल, Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अदेवीत् | अदेविष्टाम् | अदेविषुः |
मध्यम पुरुष | अदेवीः | अदेविष्टम् | अदेविष्ट |
उत्तम पुरुष | अदेविषम् | अदेविष्व | अदेविष्म |
7. लिट् लकार (परोक्ष भूतकाल, Past Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | दिदेव | दिदिवतुः | दिदिवुः |
मध्यम पुरुष | दिदेविथ | दिदिवथुः | दिदिव |
उत्तम पुरुष | दिदेव | दिदिविव | दिदिविम |
8. लुट् लकार (अनद्यतन भविष्य काल, First Future Tense of Periphrastic)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | देविता | देवितारौ | देवितार: |
मध्यम पुरुष | देवितासि | देवितास्थ: | देवितास्थ |
उत्तम पुरुष | देवितास्मि | देवितास्व: | देवितास्म: |
9. आशिर्लिङ् लकार (आशीर्वाद हेतु, Benedictive Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | दीव्यात् | दीव्यास्ताम् | दीव्यासुः |
मध्यम पुरुष | दीव्याः | दीव्यास्तम् | दीव्यास्त |
उत्तम पुरुष | दीव्यासम् | दीव्यास्व | दीव्यास्म |
10. लृङ् लकार (हेतुहेतुमद् भविष्य काल, Conditional Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अदेविष्यत् | अदेविष्यताम् | अदेविष्यन् |
मध्यम पुरुष | अदेविष्यः | अदेविष्यतम् | अदेविष्यत |
उत्तम पुरुष | अदेविष्यम् | अदेविष्याव | अदेविष्याम |
संस्कृत में सभी शब्द रूप देखने के लिए शब्द रूप/Shabd Roop पर क्लिक करें और सभी धातु रूप देखने के लिए धातु रूप/Dhatu Roop पर जायें।