पाल् (पालना करना, to abide) धातु के रूप | Pal Dhatu Roop in Sanskrit
Pal Dhatu Roop in Sanskrit – पाल् धातु का अर्थ है ‘पालना करना, to abide’। यह चुरादिगण तथा उभयपदी धातु है। सभी चुरादिगण धातु के धातु रूप इसी प्रकार बनते है जैसे- चुर्, कथ्, गण्, चिन्त्, छिद्र आदि। पाल् धातु के रूप संस्कृत में सभी पुरुष एवं वचनों में नीचे दिए गए हैं।
पाल् धातु के रूप (Dhatu Roop of Pal) – परस्मैपद
1 . लट् लकार (वर्तमान काल, Present Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | पालयति | पालयतः | पालयन्ति |
मध्यम पुरुष | पालयसि | पालयथः | पालयथ |
उत्तम पुरुष | पालयामि | पालयावः | पालयामः |
2. लृट् लकार (भविष्यत काल, Future Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | पालयिष्यति | पालयिष्यत: | पालयिष्यन्ति |
मध्यम पुरुष | पालयिष्यसि | पालयिष्यथ: | पालयिष्यथ |
उत्तम पुरुष | पालयिष्यामि | पालयिष्याव: | पालयिष्याम: |
3. लङ् लकार (भूतकाल, Past Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अपालयत् | अपालयताम् | अपालयन् |
मध्यम पुरुष | अपालयः | अपालयतम् | अपालयत |
उत्तम पुरुष | अपालयम् | अपालयाव | अपालयाम |
4. लोट् लकार (आज्ञा के अर्थ में, Imperative Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | पालयतु | पालयताम् | पालयन्तु |
मध्यम पुरुष | पालय | पालयतम् | पालयत |
उत्तम पुरुष | पालयानि | पालयाव | पालयाम |
5. विधिलिङ् लकार (चाहिए के अर्थ में, Potential Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | पालयेत् | पालयेताम् | पालयेयुः |
मध्यम पुरुष | पालयेः | पालयेतम् | पालयेत |
उत्तम पुरुष | पालयेयम् | पालयेव | पालयेम |
6. लुङ् लकार (सामान्य भूतकाल, Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अपीपलत् | अपीपलताम् | अपीपलन् |
मध्यम पुरुष | अपीपलः | अपीपलतम् | अपीपलत |
उत्तम पुरुष | अपीपलम् | अपीपलाव | अपीपलाम |
7. लिट् लकार (परोक्ष भूतकाल, Past Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | पालयामास | पालयामासतुः | पालयामासुः |
मध्यम पुरुष | पालयामासिथ | पालयामासथुः | पालयामास |
उत्तम पुरुष | पालयामास | पालयामासिव | पालयामासिम |
8. लुट् लकार (अनद्यतन भविष्य काल, First Future Tense of Periphrastic)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | पालयिता | पालयितारौ | पालयितार: |
मध्यम पुरुष | पालयितासि | पालयितास्थ: | पालयितास्थ |
उत्तम पुरुष | पालयितास्मि | पालयितास्व: | पालयितास्म: |
9. आशिर्लिङ् लकार (आशीर्वाद हेतु, Benedictive Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | पाल्यात् | पाल्यास्ताम् | पाल्यासुः |
मध्यम पुरुष | पाल्याः | पाल्यास्तम् | पाल्यास्त |
उत्तम पुरुष | पाल्यासम् | पाल्यास्व | पाल्यास्म |
10. लृङ् लकार (हेतुहेतुमद् भविष्य काल, Conditional Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अपालयिष्यत् | अपालयिष्यताम् | अपालयिष्यन् |
मध्यम पुरुष | अपालयिष्यः | अपालयिष्यतम् | अपालयिष्यत |
उत्तम पुरुष | अपालयिष्यम् | अपालयिष्याव | अपालयिष्याम |
पाल् धातु के रूप (Dhatu Roop of Pal) – आत्मनेपद
1 . लट् लकार (वर्तमान काल, Present Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | पालयते | पालयेते | पालयन्ते |
मध्यम पुरुष | पालयसे | पालयेथे | पालयध्वे |
उत्तम पुरुष | पालये | पालयावहे | पालयामहे |
2. लृट् लकार (भविष्यत काल, Future Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | पालयिष्यते | पालयिष्येते | पालयिष्यन्ते |
मध्यम पुरुष | पालयिष्यसे | पालयिष्येथे | पालयिष्यध्वे |
उत्तम पुरुष | पालयिष्ये | पालयिष्यावहे | पालयिष्यामहे |
3. लङ् लकार (भूतकाल, Past Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अपालयत | अपालयेताम् | अपालयन्त |
मध्यम पुरुष | अपालयथाः | अपालयेथाम् | अपालयध्वम् |
उत्तम पुरुष | अपालये | अपालयावहि | अपालयामहि |
4. लोट् लकार (आज्ञा के अर्थ में, Imperative Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | पालयताम् | पालयेताम् | पालयन्ताम् |
मध्यम पुरुष | पालयस्व | पालयेथाम् | पालयध्वम् |
उत्तम पुरुष | पालयै | पालयावहै | पालयामहै |
5. विधिलिङ् लकार (चाहिए के अर्थ में, Potential Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | पालयेत | पालयेयाताम् | पालयेरन् |
मध्यम पुरुष | पालयेथाः | पालयेयाथाम् | पालयेध्वम् |
उत्तम पुरुष | पालयेय | पालयेवहि | पालयेमहि |
6. लुङ् लकार (सामान्य भूतकाल, Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अपीपलत | अपीपलेताम् | अपीपलन्त |
मध्यम पुरुष | अपीपलथाः | अपीपलेथाम् | अपीपलध्वम् |
उत्तम पुरुष | अपीपले | अपीपलावहि | अपीपलामहि |
7. लिट् लकार (परोक्ष भूतकाल, Past Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | पालयामास | पालयामासतुः | पालयामासुः |
मध्यम पुरुष | पालयामासिथ | पालयामासथुः | पालयामास |
उत्तम पुरुष | पालयामास | पालयामासिव | पालयामासिम |
8. लुट् लकार (अनद्यतन भविष्य काल, First Future Tense of Periphrastic)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | पालयिता | पालयिता | पालयितार: |
मध्यम पुरुष | पालयितासे | पालयितासाथे | पालयिताध्वे |
उत्तम पुरुष | पालयिताहे | पालयितास्वहे | पालयितास्महे |
9. आशिर्लिङ् लकार (आशीर्वाद हेतु, Benedictive Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | पालयिषीष्ट | पालयिषीयास्ताम् | पालयिषीरन् |
मध्यम पुरुष | पालयिषीष्ठाः | पालयिषीयास्थाम् | पालयिषीध्वम् |
उत्तम पुरुष | पालयिषीय | पालयिषीवहि | पालयिषीमहि |
10. लृङ् लकार (हेतुहेतुमद् भविष्य काल, Conditional Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अपालयिष्यत | अपालयिष्येताम् | अपालयिष्यन्त |
मध्यम पुरुष | अपालयिष्यथाः | अपालयिष्येथाम् | अपालयिष्यध्वम् |
उत्तम पुरुष | अपालयिष्ये | अपालयिष्यावहि | अपालयिष्यामहि |
संस्कृत में सभी शब्द रूप देखने के लिए शब्द रूप/Shabd Roop पर क्लिक करें और सभी धातु रूप देखने के लिए धातु रूप/Dhatu Roop पर जायें।