गण् (गिनना, to count) धातु के रूप | Gan Dhatu Roop in Sanskrit
Gan Dhatu Roop in Sanskrit – गण् धातु का अर्थ है ‘गिनना, to count’। यह चुरादिगण तथा उभयपदी धातु है। सभी चुरादिगण धातु के धातु रूप इसी प्रकार बनते है जैसे- चुर्, कथ्, चिन्त्, छिद्र, पाल् आदि। गण् धातु के रूप संस्कृत में सभी पुरुष एवं वचनों में नीचे दिए गए हैं।
गण् धातु के रूप (Dhatu Roop of Gan) – परस्मैपद
1 . लट् लकार (वर्तमान काल, Present Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | गणयति | गणयतः | गणयन्ति |
मध्यम पुरुष | गणयसि | गणयथः | गणयथ |
उत्तम पुरुष | गणयामि | गणयावः | गणयामः |
2. लृट् लकार (भविष्यत काल, Future Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | गणयिष्यति | गणयिष्यत: | गणयिष्यन्ति |
मध्यम पुरुष | गणयिष्यसि | गणयिष्यथ: | गणयिष्यथ |
उत्तम पुरुष | गणयिष्यामि | गणयिष्याव: | गणयिष्याम: |
3. लङ् लकार (भूतकाल, Past Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अगणयत् | अगणयताम् | अगणयन् |
मध्यम पुरुष | अगणयः | अगणयतम् | अगणयत |
उत्तम पुरुष | अगणयम् | अगणयाव | अगणयाम |
4. लोट् लकार (आज्ञा के अर्थ में, Imperative Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | गणयतु | गणयताम् | गणयन्तु |
मध्यम पुरुष | गणय | गणयतम् | गणयत |
उत्तम पुरुष | गणयानि | गणयाव | गणयाम |
5. विधिलिङ् लकार (चाहिए के अर्थ में, Potential Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | गणयेत् | गणयेताम् | गणयेयुः |
मध्यम पुरुष | गणयेः | गणयेतम् | गणयेत |
उत्तम पुरुष | गणयेयम् | गणयेव | गणयेम |
6. लुङ् लकार (सामान्य भूतकाल, Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अजगणत् | अजगणताम् | अजगणन् |
मध्यम पुरुष | अजगणः | अजगणतम् | अजगणत |
उत्तम पुरुष | अजगणम् | अजगणाव | अजगणाम |
7. लिट् लकार (परोक्ष भूतकाल, Past Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | गणयामास | गणयामासतुः | गणयामासुः |
मध्यम पुरुष | गणयामासिथ | गणयामासथुः | गणयामास |
उत्तम पुरुष | गणयामास | गणयामासिव | गणयामासिम |
8. लुट् लकार (अनद्यतन भविष्य काल, First Future Tense of Periphrastic)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | गणयिता | गणयितारौ | गणयितार: |
मध्यम पुरुष | गणयितासि | गणयितास्थ: | गणयितास्थ |
उत्तम पुरुष | गणयितास्मि | गणयितास्व: | गणयितास्म: |
9. आशिर्लिङ् लकार (आशीर्वाद हेतु, Benedictive Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | गण्यात् | गण्यास्ताम् | गण्यासुः |
मध्यम पुरुष | गण्याः | गण्यास्तम् | गण्यास्त |
उत्तम पुरुष | गण्यासम् | गण्यास्व | गण्यास्म |
10. लृङ् लकार (हेतुहेतुमद् भविष्य काल, Conditional Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अगणयिष्यत् | अगणयिष्यताम् | अगणयिष्यन् |
मध्यम पुरुष | अगणयिष्यः | अगणयिष्यतम् | अगणयिष्यत |
उत्तम पुरुष | अगणयिष्यम् | अगणयिष्याव | अगणयिष्याम |
गण् धातु के रूप (Dhatu Roop of Gan) – आत्मनेपद
1 . लट् लकार (वर्तमान काल, Present Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | गणयते | गणयेते | गणयन्ते |
मध्यम पुरुष | गणयसे | गणयेथे | गणयध्वे |
उत्तम पुरुष | गणये | गणयावहे | गणयामहे |
2. लृट् लकार (भविष्यत काल, Future Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | गणयिष्यते | गणयिष्येते | गणयिष्यन्ते |
मध्यम पुरुष | गणयिष्यसे | गणयिष्येथे | गणयिष्यध्वे |
उत्तम पुरुष | गणयिष्ये | गणयिष्यावहे | गणयिष्यामहे |
3. लङ् लकार (भूतकाल, Past Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अगणयत | अगणयेताम् | अगणयन्त |
मध्यम पुरुष | अगणयथाः | अगणयेथाम् | अगणयध्वम् |
उत्तम पुरुष | अगणये | अगणयावहि | अगणयामहि |
4. लोट् लकार (आज्ञा के अर्थ में, Imperative Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | गणयताम् | गणयेताम् | गणयन्ताम् |
मध्यम पुरुष | गणयस्व | गणयेथाम् | गणयध्वम् |
उत्तम पुरुष | गणयै | गणयावहै | गणयामहै |
5. विधिलिङ् लकार (चाहिए के अर्थ में, Potential Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | गणयेत | गणयेयाताम् | गणयेरन् |
मध्यम पुरुष | गणयेथाः | गणयेयाथाम् | गणयेध्वम् |
उत्तम पुरुष | गणयेय | गणयेवहि | गणयेमहि |
6. लुङ् लकार (सामान्य भूतकाल, Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अजगणत | अजगणेताम् | अजगणन्त |
मध्यम पुरुष | अजगणथाः | अजगणेथाम् | अजगणध्वम् |
उत्तम पुरुष | अजगणे | अजगणावहि | अजगणामहि |
7. लिट् लकार (परोक्ष भूतकाल, Past Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | गणयामास | गणयामासतुः | गणयामासुः |
मध्यम पुरुष | गणयामासिथ | गणयामासथुः | गणयामास |
उत्तम पुरुष | गणयामास | गणयामासिव | गणयामासिम |
8. लुट् लकार (अनद्यतन भविष्य काल, First Future Tense of Periphrastic)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | गणयिता | गणयिता | गणयितार: |
मध्यम पुरुष | गणयितासे | गणयितासाथे | गणयिताध्वे |
उत्तम पुरुष | गणयिताहे | गणयितास्वहे | गणयितास्महे |
9. आशिर्लिङ् लकार (आशीर्वाद हेतु, Benedictive Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | गणयिषीष्ट | गणयिषीयास्ताम् | गणयिषीरन् |
मध्यम पुरुष | गणयिषीष्ठाः | गणयिषीयास्थाम् | गणयिषीध्वम् |
उत्तम पुरुष | गणयिषीय | गणयिषीवहि | गणयिषीमहि |
10. लृङ् लकार (हेतुहेतुमद् भविष्य काल, Conditional Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अगणयिष्यत | अगणयिष्येताम् | अगणयिष्यन्त |
मध्यम पुरुष | अगणयिष्यथाः | अगणयिष्येथाम् | अगणयिष्यध्वम् |
उत्तम पुरुष | अगणयिष्ये | अगणयिष्यावहि | अगणयिष्यामहि |
संस्कृत में सभी शब्द रूप देखने के लिए शब्द रूप/Shabd Roop पर क्लिक करें और सभी धातु रूप देखने के लिए धातु रूप/Dhatu Roop पर जायें।