छिद्र (छेद करना, to make a hole) धातु के रूप | Chhidra Dhatu Roop in Sanskrit
Chhidra Dhatu Roop in Sanskrit – छिद्र धातु का अर्थ है ‘छेद करना, to make a hole’। यह चुरादिगण तथा उभयपदी धातु है। सभी चुरादिगण धातु के धातु रूप इसी प्रकार बनते है जैसे- चुर्, कथ्, गण्, चिन्त्, पाल् आदि। छिद्र धातु के रूप संस्कृत में सभी पुरुष एवं वचनों में नीचे दिए गए हैं।
छिद्र धातु के रूप (Dhatu Roop of Chhidra) – परस्मैपद
1 . लट् लकार (वर्तमान काल, Present Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | छिद्रयति | छिद्रयतः | छिद्रयन्ति |
मध्यम पुरुष | छिद्रयसि | छिद्रयथः | छिद्रयथ |
उत्तम पुरुष | छिद्रयामि | छिद्रयावः | छिद्रयामः |
2. लृट् लकार (भविष्यत काल, Future Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | छिद्रयिष्यति | छिद्रयिष्यत: | छिद्रयिष्यन्ति |
मध्यम पुरुष | छिद्रयिष्यसि | छिद्रयिष्यथ: | छिद्रयिष्यथ |
उत्तम पुरुष | छिद्रयिष्यामि | छिद्रयिष्याव: | छिद्रयिष्याम: |
3. लङ् लकार (भूतकाल, Past Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अच्छिद्रयत् | अच्छिद्रयताम् | अच्छिद्रयन् |
मध्यम पुरुष | अच्छिद्रयः | अच्छिद्रयतम् | अच्छिद्रयत |
उत्तम पुरुष | अच्छिद्रयम् | अच्छिद्रयाव | अच्छिद्रयाम |
4. लोट् लकार (आज्ञा के अर्थ में, Imperative Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | छिद्रयतु | छिद्रयताम् | छिद्रयन्तु |
मध्यम पुरुष | छिद्रय | छिद्रयतम् | छिद्रयत |
उत्तम पुरुष | छिद्रयानि | छिद्रयाव | छिद्रयाम |
5. विधिलिङ् लकार (चाहिए के अर्थ में, Potential Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | छिद्रयेत् | छिद्रयेताम् | छिद्रयेयुः |
मध्यम पुरुष | छिद्रयेः | छिद्रयेतम् | छिद्रयेत |
उत्तम पुरुष | छिद्रयेयम् | छिद्रयेव | छिद्रयेम |
6. लुङ् लकार (सामान्य भूतकाल, Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अचिच्छिद्रत् | अचिच्छिद्रताम् | अचिच्छिद्रन् |
मध्यम पुरुष | अचिच्छिद्रः | अचिच्छिद्रतम् | अचिच्छिद्रत |
उत्तम पुरुष | अचिच्छिद्रम् | अचिच्छिद्राव | अचिच्छिद्राम |
7. लिट् लकार (परोक्ष भूतकाल, Past Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | छिद्रयामास | छिद्रयामासतुः | छिद्रयामासुः |
मध्यम पुरुष | छिद्रयामासिथ | छिद्रयामासथुः | छिद्रयामास |
उत्तम पुरुष | छिद्रयामास | छिद्रयामासिव | छिद्रयामासिम |
8. लुट् लकार (अनद्यतन भविष्य काल, First Future Tense of Periphrastic)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | छिद्रयिता | छिद्रयितारौ | छिद्रयितार: |
मध्यम पुरुष | छिद्रयितासि | छिद्रयितास्थ: | छिद्रयितास्थ |
उत्तम पुरुष | छिद्रयितास्मि | छिद्रयितास्व: | छिद्रयितास्म: |
9. आशिर्लिङ् लकार (आशीर्वाद हेतु, Benedictive Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | छिद्र्यात् | छिद्र्यास्ताम् | छिद्र्यासुः |
मध्यम पुरुष | छिद्र्याः | छिद्र्यास्तम् | छिद्र्यास्त |
उत्तम पुरुष | छिद्र्यासम् | छिद्र्यास्व | छिद्र्यास्म |
10. लृङ् लकार (हेतुहेतुमद् भविष्य काल, Conditional Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अच्छिद्रयिष्यत् | अच्छिद्रयिष्यताम् | अच्छिद्रयिष्यन् |
मध्यम पुरुष | अच्छिद्रयिष्यः | अच्छिद्रयिष्यतम् | अच्छिद्रयिष्यत |
उत्तम पुरुष | अच्छिद्रयिष्यम् | अच्छिद्रयिष्याव | अच्छिद्रयिष्याम |
छिद्र धातु के रूप (Dhatu Roop of Chhidra) – आत्मनेपद
1 . लट् लकार (वर्तमान काल, Present Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | छिद्रयते | छिद्रयेते | छिद्रयन्ते |
मध्यम पुरुष | छिद्रयसे | छिद्रयेथे | छिद्रयध्वे |
उत्तम पुरुष | छिद्रये | छिद्रयावहे | छिद्रयामहे |
2. लृट् लकार (भविष्यत काल, Future Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | छिद्रयिष्यते | छिद्रयिष्येते | छिद्रयिष्यन्ते |
मध्यम पुरुष | छिद्रयिष्यसे | छिद्रयिष्येथे | छिद्रयिष्यध्वे |
उत्तम पुरुष | छिद्रयिष्ये | छिद्रयिष्यावहे | छिद्रयिष्यामहे |
3. लङ् लकार (भूतकाल, Past Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अच्छिद्रयत | अच्छिद्रयेताम् | अच्छिद्रयन्त |
मध्यम पुरुष | अच्छिद्रयथाः | अच्छिद्रयेथाम् | अच्छिद्रयध्वम् |
उत्तम पुरुष | अच्छिद्रये | अच्छिद्रयावहि | अच्छिद्रयामहि |
4. लोट् लकार (आज्ञा के अर्थ में, Imperative Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | छिद्रयताम् | छिद्रयेताम् | छिद्रयन्ताम् |
मध्यम पुरुष | छिद्रयस्व | छिद्रयेथाम् | छिद्रयध्वम् |
उत्तम पुरुष | छिद्रयै | छिद्रयावहै | छिद्रयामहै |
5. विधिलिङ् लकार (चाहिए के अर्थ में, Potential Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | छिद्रयेत | छिद्रयेयाताम् | छिद्रयेरन् |
मध्यम पुरुष | छिद्रयेथाः | छिद्रयेयाथाम् | छिद्रयेध्वम् |
उत्तम पुरुष | छिद्रयेय | छिद्रयेवहि | छिद्रयेमहि |
6. लुङ् लकार (सामान्य भूतकाल, Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अचिच्छिद्रत | अचिच्छिद्रेताम् | अचिच्छिद्रन्त |
मध्यम पुरुष | अचिच्छिद्रथाः | अचिच्छिद्रेथाम् | अचिच्छिद्रध्वम् |
उत्तम पुरुष | अचिच्छिद्रे | अचिच्छिद्रावहि | अचिच्छिद्रामहि |
7. लिट् लकार (परोक्ष भूतकाल, Past Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | छिद्रयामास | छिद्रयामासतुः | छिद्रयामासुः |
मध्यम पुरुष | छिद्रयामासिथ | छिद्रयामासथुः | छिद्रयामास |
उत्तम पुरुष | छिद्रयामास | छिद्रयामासिव | छिद्रयामासिम |
8. लुट् लकार (अनद्यतन भविष्य काल, First Future Tense of Periphrastic)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | छिद्रयिता | छिद्रयिता | छिद्रयितार: |
मध्यम पुरुष | छिद्रयितासे | छिद्रयितासाथे | छिद्रयिताध्वे |
उत्तम पुरुष | छिद्रयिताहे | छिद्रयितास्वहे | छिद्रयितास्महे |
9. आशिर्लिङ् लकार (आशीर्वाद हेतु, Benedictive Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | छिद्रयिषीष्ट | छिद्रयिषीयास्ताम् | छिद्रयिषीरन् |
मध्यम पुरुष | छिद्रयिषीष्ठाः | छिद्रयिषीयास्थाम् | छिद्रयिषीध्वम् |
उत्तम पुरुष | छिद्रयिषीय | छिद्रयिषीवहि | छिद्रयिषीमहि |
10. लृङ् लकार (हेतुहेतुमद् भविष्य काल, Conditional Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अच्छिद्रयिष्यत | अच्छिद्रयिष्येताम् | अच्छिद्रयिष्यन्त |
मध्यम पुरुष | अच्छिद्रयिष्यथाः | अच्छिद्रयिष्येथाम् | अच्छिद्रयिष्यध्वम् |
उत्तम पुरुष | अच्छिद्रयिष्ये | अच्छिद्रयिष्यावहि | अच्छिद्रयिष्यामहि |
संस्कृत में सभी शब्द रूप देखने के लिए शब्द रूप/Shabd Roop पर क्लिक करें और सभी धातु रूप देखने के लिए धातु रूप/Dhatu Roop पर जायें।