चुर् धातु के रूप | Chur Dhatu Roop in Sanskrit

चुर् (चुराना, to steal) धातु के रूप | Chur Dhatu Roop in Sanskrit

Chur Dhatu Roop in Sanskrit – चुर् धातु का अर्थ है ‘चुराना, to steal’। यह चुरादिगण तथा उभयपदी धातु है। सभी चुरादिगण धातु के धातु रूप इसी प्रकार बनते है जैसे- कथ्, गण्, चिन्त्, छिद्र, पाल् आदि। चुर् धातु के रूप संस्कृत में सभी पुरुष एवं वचनों में नीचे दिए गए हैं।

चुर् धातु के रूप (Dhatu Roop of Chur) – परस्मैपद

1 . लट् लकार (वर्तमान काल, Present Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष चोरयति चोरयतः चोरयन्ति
मध्यम पुरुष चोरयसि चोरयथः चोरयथ
उत्तम पुरुष चोरयामि चोरयावः चोरयामः

2. लृट् लकार (भविष्यत काल, Future Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष चोरयिष्यति चोरयिष्यत: चोरयिष्यन्ति
मध्यम पुरुष चोरयिष्यसि चोरयिष्यथ: चोरयिष्यथ
उत्तम पुरुष चोरयिष्यामि चोरयिष्याव: चोरयिष्याम:

3. लङ् लकार (भूतकाल, Past Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष अचोरयत् अचोरयताम् अचोरयन्
मध्यम पुरुष अचोरयः अचोरयतम् अचोरयत
उत्तम पुरुष अचोरयम् अचोरयाव अचोरयाम

4. लोट् लकार (आज्ञा के अर्थ में, Imperative Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष चोरयतु चोरयताम् चोरयन्तु
मध्यम पुरुष चोरय चोरयतम् चोरयत
उत्तम पुरुष चोरयाणि चोरयाव चोरयाम

5. विधिलिङ् लकार (चाहिए के अर्थ में, Potential Mood)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष चोरयेत् चोरयेताम् चोरयेयुः
मध्यम पुरुष चोरयेः चोरयेतम् चोरयेत
उत्तम पुरुष चोरयेयम् चोरयेव चोरयेम

6. लुङ् लकार (सामान्य भूतकाल, Perfect Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष अचूचुरत् अचूचुरताम् अचूचुरन्
मध्यम पुरुष अचूचुरः अचूचुरतम् अचूचुरत
उत्तम पुरुष अचूचुरम् अचूचुराव अचूचुराम

7. लिट् लकार (परोक्ष भूतकाल, Past Perfect Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष चोरयामास चोरयामासतुः चोरयामासुः
मध्यम पुरुष चोरयामासिथ चोरयामासथुः चोरयामास
उत्तम पुरुष चोरयामास चोरयामासिव चोरयामासिम

8. लुट् लकार (अनद्यतन भविष्य काल, First Future Tense of Periphrastic)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष चोरयिता चोरयितारौ चोरयितार:
मध्यम पुरुष चोरयितासि चोरयितास्थ: चोरयितास्थ
उत्तम पुरुष चोरयितास्मि चोरयितास्व: चोरयितास्म:

9. आशिर्लिङ् लकार (आशीर्वाद हेतु, Benedictive Mood)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष चोर्यात् चोर्यास्ताम् चोर्यासुः
मध्यम पुरुष चोर्याः चोर्यास्तम् चोर्यास्त
उत्तम पुरुष चोर्यासम् चोर्यास्व चोर्यास्म

10. लृङ् लकार (हेतुहेतुमद् भविष्य काल, Conditional Mood)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष अचोरयिष्यत् अचोरयिष्यताम् अचोरयिष्यन्
मध्यम पुरुष अचोरयिष्यः अचोरयिष्यतम् अचोरयिष्यत
उत्तम पुरुष अचोरयिष्यम् अचोरयिष्याव अचोरयिष्याम

चुर् धातु के रूप (Dhatu Roop of Chur) – आत्मनेपद

1 . लट् लकार (वर्तमान काल, Present Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष चोरयते चोरयेते चोरयन्ते
मध्यम पुरुष चोरयसे चोरयेथे चोरयध्वे
उत्तम पुरुष चोरये चोरयावहे चोरयामहे

2. लृट् लकार (भविष्यत काल, Future Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष चोरयिष्यते चोरयिष्येते चोरयिष्यन्ते
मध्यम पुरुष चोरयिष्यसे चोरयिष्येथे चोरयिष्यध्वे
उत्तम पुरुष चोरयिष्ये चोरयिष्यावहे चोरयिष्यामहे

3. लङ् लकार (भूतकाल, Past Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष अचोरयत अचोरयेताम् अचोरयन्त
मध्यम पुरुष अचोरयथाः अचोरयेथाम् अचोरयध्वम्
उत्तम पुरुष अचोरये अचोरयावहि अचोरयामहि

4. लोट् लकार (आज्ञा के अर्थ में, Imperative Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष चोरयताम् चोरयेताम् चोरयन्ताम्
मध्यम पुरुष चोरयस्व चोरयेथाम् चोरयध्वम्
उत्तम पुरुष चोरयै चोरयावहै चोरयामहै

5. विधिलिङ् लकार (चाहिए के अर्थ में, Potential Mood)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष चोरयेत चोरयेयाताम् चोरयेरन्
मध्यम पुरुष चोरयेथाः चोरयेयाथाम् चोरयेध्वम्
उत्तम पुरुष चोरयेय चोरयेवहि चोरयेमहि

6. लुङ् लकार (सामान्य भूतकाल, Perfect Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष अचूचुरत अचूचुरेताम् अचूचुरन्त
मध्यम पुरुष अचूचुरथाः अचूचुरेथाम् अचूचुरध्वम्
उत्तम पुरुष अचूचुरे अचूचुरावहि अचूचुरामहि

7. लिट् लकार (परोक्ष भूतकाल, Past Perfect Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष चोरयामास चोरयामासतुः चोरयामासुः
मध्यम पुरुष चोरयामासिथ चोरयामासथुः चोरयामास
उत्तम पुरुष चोरयामास चोरयामासिव चोरयामासिम

8. लुट् लकार (अनद्यतन भविष्य काल, First Future Tense of Periphrastic)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष चोरयिता चोरयिता चोरयितार:
मध्यम पुरुष चोरयितासे चोरयितासाथे चोरयिताध्वे
उत्तम पुरुष चोरयिताहे चोरयितास्वहे चोरयितास्महे

9. आशिर्लिङ् लकार (आशीर्वाद हेतु, Benedictive Mood)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष चोरयिषीष्ट चोरयिषीयास्ताम् चोरयिषीरन्
मध्यम पुरुष चोरयिषीष्ठाः चोरयिषीयास्थाम् चोरयिषीध्वम्
उत्तम पुरुष चोरयिषीय चोरयिषीवहि चोरयिषीमहि

10. लृङ् लकार (हेतुहेतुमद् भविष्य काल, Conditional Mood)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष अचोरयिष्यत अचोरयिष्येताम् अचोरयिष्यन्त
मध्यम पुरुष अचोरयिष्यथाः अचोरयिष्येथाम् अचोरयिष्यध्वम्
उत्तम पुरुष अचोरयिष्ये अचोरयिष्यावहि अचोरयिष्यामहि

संस्कृत में सभी शब्द रूप देखने के लिए शब्द रूप/Shabd Roop पर क्लिक करें और सभी धातु रूप देखने के लिए धातु रूप/Dhatu Roop पर जायें।

शब्द रूप/Shabd Roop List

धातु रूप/Dhatu Roop List

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

error: Content is protected !!