चिन्त् (सोचना, to think) धातु के रूप | Chint Dhatu Roop in Sanskrit
Chint Dhatu Roop in Sanskrit – चिन्त् धातु का अर्थ है ‘सोचना, to think’। यह चुरादिगण तथा उभयपदी धातु है। सभी चुरादिगण धातु के धातु रूप इसी प्रकार बनते है जैसे- चुर्, कथ्, गण्, छिद्र, पाल् आदि। चिन्त् धातु के रूप संस्कृत में सभी पुरुष एवं वचनों में नीचे दिए गए हैं।
चिन्त् धातु के रूप (Dhatu Roop of Chint) – परस्मैपद
1 . लट् लकार (वर्तमान काल, Present Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | चिन्तयति | चिन्तयतः | चिन्तयन्ति |
मध्यम पुरुष | चिन्तयसि | चिन्तयथः | चिन्तयथ |
उत्तम पुरुष | चिन्तयामि | चिन्तयावः | चिन्तयामः |
2. लृट् लकार (भविष्यत काल, Future Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | चिन्तयिष्यति | चिन्तयिष्यत: | चिन्तयिष्यन्ति |
मध्यम पुरुष | चिन्तयिष्यसि | चिन्तयिष्यथ: | चिन्तयिष्यथ |
उत्तम पुरुष | चिन्तयिष्यामि | चिन्तयिष्याव: | चिन्तयिष्याम: |
3. लङ् लकार (भूतकाल, Past Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अचिन्तयत् | अचिन्तयताम् | अचिन्तयन् |
मध्यम पुरुष | अचिन्तयः | अचिन्तयतम् | अचिन्तयत |
उत्तम पुरुष | अचिन्तयम् | अचिन्तयाव | अचिन्तयाम |
4. लोट् लकार (आज्ञा के अर्थ में, Imperative Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | चिन्तयतु | चिन्तयताम् | चिन्तयन्तु |
मध्यम पुरुष | चिन्तय | चिन्तयतम् | चिन्तयत |
उत्तम पुरुष | चिन्तयानि | चिन्तयाव | चिन्तयाम |
5. विधिलिङ् लकार (चाहिए के अर्थ में, Potential Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | चिन्तयेत् | चिन्तयेताम् | चिन्तयेयुः |
मध्यम पुरुष | चिन्तयेः | चिन्तयेतम् | चिन्तयेत |
उत्तम पुरुष | चिन्तयेयम् | चिन्तयेव | चिन्तयेम |
6. लुङ् लकार (सामान्य भूतकाल, Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अचिचिन्तत् | अचिचिन्तताम् | अचिचिन्तन् |
मध्यम पुरुष | अचिचिन्तः | अचिचिन्ततम् | अचिचिन्तत |
उत्तम पुरुष | अचिचिन्तम् | अचिचिन्ताव | अचिचिन्ताम |
7. लिट् लकार (परोक्ष भूतकाल, Past Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | चिन्तयामास | चिन्तयामासतुः | चिन्तयामासुः |
मध्यम पुरुष | चिन्तयामासिथ | चिन्तयामासथुः | चिन्तयामास |
उत्तम पुरुष | चिन्तयामास | चिन्तयामासिव | चिन्तयामासिम |
8. लुट् लकार (अनद्यतन भविष्य काल, First Future Tense of Periphrastic)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | चिन्तयिता | चिन्तयितारौ | चिन्तयितार: |
मध्यम पुरुष | चिन्तयितासि | चिन्तयितास्थ: | चिन्तयितास्थ |
उत्तम पुरुष | चिन्तयितास्मि | चिन्तयितास्व: | चिन्तयितास्म: |
9. आशिर्लिङ् लकार (आशीर्वाद हेतु, Benedictive Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | चिन्त्यात् | चिन्त्यास्ताम् | चिन्त्यासुः |
मध्यम पुरुष | चिन्त्याः | चिन्त्यास्तम् | चिन्त्यास्त |
उत्तम पुरुष | चिन्त्यासम् | चिन्त्यास्व | चिन्त्यास्म |
10. लृङ् लकार (हेतुहेतुमद् भविष्य काल, Conditional Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अचिन्तयिष्यत् | अचिन्तयिष्यताम् | अचिन्तयिष्यन् |
मध्यम पुरुष | अचिन्तयिष्यः | अचिन्तयिष्यतम् | अचिन्तयिष्यत |
उत्तम पुरुष | अचिन्तयिष्यम् | अचिन्तयिष्याव | अचिन्तयिष्याम |
चिन्त् धातु के रूप (Dhatu Roop of Chint) – आत्मनेपद
1 . लट् लकार (वर्तमान काल, Present Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | चिन्तयते | चिन्तयेते | चिन्तयन्ते |
मध्यम पुरुष | चिन्तयसे | चिन्तयेथे | चिन्तयध्वे |
उत्तम पुरुष | चिन्तये | चिन्तयावहे | चिन्तयामहे |
2. लृट् लकार (भविष्यत काल, Future Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | चिन्तयिष्यते | चिन्तयिष्येते | चिन्तयिष्यन्ते |
मध्यम पुरुष | चिन्तयिष्यसे | चिन्तयिष्येथे | चिन्तयिष्यध्वे |
उत्तम पुरुष | चिन्तयिष्ये | चिन्तयिष्यावहे | चिन्तयिष्यामहे |
3. लङ् लकार (भूतकाल, Past Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अचिन्तयत | अचिन्तयेताम् | अचिन्तयन्त |
मध्यम पुरुष | अचिन्तयथाः | अचिन्तयेथाम् | अचिन्तयध्वम् |
उत्तम पुरुष | अचिन्तये | अचिन्तयावहि | अचिन्तयामहि |
4. लोट् लकार (आज्ञा के अर्थ में, Imperative Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | चिन्तयताम् | चिन्तयेताम् | चिन्तयन्ताम् |
मध्यम पुरुष | चिन्तयस्व | चिन्तयेथाम् | चिन्तयध्वम् |
उत्तम पुरुष | चिन्तयै | चिन्तयावहै | चिन्तयामहै |
5. विधिलिङ् लकार (चाहिए के अर्थ में, Potential Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | चिन्तयेत | चिन्तयेयाताम् | चिन्तयेरन् |
मध्यम पुरुष | चिन्तयेथाः | चिन्तयेयाथाम् | चिन्तयेध्वम् |
उत्तम पुरुष | चिन्तयेय | चिन्तयेवहि | चिन्तयेमहि |
6. लुङ् लकार (सामान्य भूतकाल, Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अचिचिन्तत | अचिचिन्तेताम् | अचिचिन्तन्त |
मध्यम पुरुष | अचिचिन्तथाः | अचिचिन्तेथाम् | अचिचिन्तध्वम् |
उत्तम पुरुष | अचिचिन्ते | अचिचिन्तावहि | अचिचिन्तामहि |
7. लिट् लकार (परोक्ष भूतकाल, Past Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | चिन्तयामास | चिन्तयामासतुः | चिन्तयामासुः |
मध्यम पुरुष | चिन्तयामासिथ | चिन्तयामासथुः | चिन्तयामास |
उत्तम पुरुष | चिन्तयामास | चिन्तयामासिव | चिन्तयामासिम |
8. लुट् लकार (अनद्यतन भविष्य काल, First Future Tense of Periphrastic)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | चिन्तयिता | चिन्तयिता | चिन्तयितार: |
मध्यम पुरुष | चिन्तयितासे | चिन्तयितासाथे | चिन्तयिताध्वे |
उत्तम पुरुष | चिन्तयिताहे | चिन्तयितास्वहे | चिन्तयितास्महे |
9. आशिर्लिङ् लकार (आशीर्वाद हेतु, Benedictive Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | चिन्तयिषीष्ट | चिन्तयिषीयास्ताम् | चिन्तयिषीरन् |
मध्यम पुरुष | चिन्तयिषीष्ठाः | चिन्तयिषीयास्थाम् | चिन्तयिषीध्वम् |
उत्तम पुरुष | चिन्तयिषीय | चिन्तयिषीवहि | चिन्तयिषीमहि |
10. लृङ् लकार (हेतुहेतुमद् भविष्य काल, Conditional Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अचिन्तयिष्यत | अचिन्तयिष्येताम् | अचिन्तयिष्यन्त |
मध्यम पुरुष | अचिन्तयिष्यथाः | अचिन्तयिष्येथाम् | अचिन्तयिष्यध्वम् |
उत्तम पुरुष | अचिन्तयिष्ये | अचिन्तयिष्यावहि | अचिन्तयिष्यामहि |
संस्कृत में सभी शब्द रूप देखने के लिए शब्द रूप/Shabd Roop पर क्लिक करें और सभी धातु रूप देखने के लिए धातु रूप/Dhatu Roop पर जायें।
Your method of describing everything in this article is genuinely nice, all be able to simply know it, Thanks a
lot.
This website was… how do I say it? Relevant!! Finally I’ve
found something that helped me. Thanks a lot!