विद् (जानना, to know) धातु के रूप | Vid Dhatu Roop in Sanskrit
Vid Dhatu Roop in Sanskrit – विद् धातु का अर्थ है ‘जानना, to know’। यह अदादिगण तथा परस्मैपदी धातु है। सभी अदादिगण धातु के धातु रूप इसी प्रकार बनते है जैसे- अद्, आस्, इ, जागृ, द्विष्, दुह्, ब्रू, या, रुद्, शी, हन् आदि। विद् धातु के रूप संस्कृत में सभी पुरुष एवं वचनों में नीचे दिए गए हैं।
1 . लट् लकार (वर्तमान काल, Present Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | वेत्ति | वित्तः | विदन्ति |
मध्यम पुरुष | वेत्सि | वित्थः | वित्थ |
उत्तम पुरुष | वेद्मि | विद्वः | विद्मः |
2. लृट् लकार (भविष्यत काल, Future Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | वेदिष्यति | वेदिष्यत: | वेदिष्यन्ति |
मध्यम पुरुष | वेदिष्यसि | वेदिष्यथ: | वेदिष्यथ |
उत्तम पुरुष | वेदिष्यामि | वेदिष्याव: | वेदिष्याम: |
3. लङ् लकार (भूतकाल, Past Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अवेत् | अवित्ताम् | अविदुः |
मध्यम पुरुष | अवेद् | अवित्तम् | अवित्त |
उत्तम पुरुष | अवेदम् | अविद्व | अविद्म |
4. लोट् लकार (आज्ञा के अर्थ में, Imperative Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | वेत्तु | वित्ताम् | विदन्तु |
मध्यम पुरुष | विद्धि | वित्तम् | वित्त |
उत्तम पुरुष | वेदानि | वेदाव | वेदाम |
5. विधिलिङ् लकार (चाहिए के अर्थ में, Potential Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | विद्यात् | विद्याताम् | विद्युः |
मध्यम पुरुष | विद्याः | विद्यातम् | विद्यात |
उत्तम पुरुष | विद्याम् | विद्याव | विद्याम |
6. लुङ् लकार (सामान्य भूतकाल, Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अवेदीत् | अवेदिष्टाम् | अवेदिषुः |
मध्यम पुरुष | अवेदीः | अवेदिष्टम् | अवेदिष्ट |
उत्तम पुरुष | अवेदिषम् | अवेदिष्व | अवेदिष्म |
7. लिट् लकार (परोक्ष भूतकाल, Past Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | विवेद | विविदतुः | विविदुः |
मध्यम पुरुष | विवेदिथ | विविदथुः | विविद |
उत्तम पुरुष | विवेद | विविदिव | विविदिम |
8. लुट् लकार (अनद्यतन भविष्य काल, First Future Tense of Periphrastic)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | वेदिता | वेदितारौ | वेदितार: |
मध्यम पुरुष | वेदितासि | वेदितास्थ: | वेदितास्थ |
उत्तम पुरुष | वेदितास्मि | वेदितास्व: | वेदितास्म: |
9. आशिर्लिङ् लकार (आशीर्वाद हेतु, Benedictive Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | विद्यात् | विद्यास्ताम् | विद्यासुः |
मध्यम पुरुष | विद्याः | विद्यास्तम् | विद्यास्त |
उत्तम पुरुष | विद्यासम् | विद्यास्व | विद्यास्म |
10. लृङ् लकार (हेतुहेतुमद् भविष्य काल, Conditional Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अवेदिष्यत् | अवेदिष्यताम् | अवेदिष्यन् |
मध्यम पुरुष | अवेदिष्यः | अवेदिष्यतम् | अवेदिष्यत |
उत्तम पुरुष | अवेदिष्यम् | अवेदिष्याव | अवेदिष्याम |
संस्कृत में सभी शब्द रूप देखने के लिए शब्द रूप/Shabd Roop पर क्लिक करें और सभी धातु रूप देखने के लिए धातु रूप/Dhatu Roop पर जायें।