वद् धातु के रूप | Vad Dhatu Roop in Sanskrit

वद् (बोलना, to speak) धातु के रूप | Vad Dhatu Roop in Sanskrit

Vad Dhatu Roop in Sanskrit – वद् धातु का अर्थ है ‘बोलना, to speak’। यह भ्वादिगण तथा परस्मैपदी धातु है। सभी भ्वादिगण धातु के धातु रूप इसी प्रकार बनते है जैसे- भू-भव्, अर्च्, अस्, गम्, गुह्, घ्रा, जि, तप्, दा, दृश्, धाव्, नी, पा, पच्, पत्, पठ्, भज्, यज्, लिख्, व्रज, वृत्, वस्, शुच्, शुभ्, स्था, सेव्, श्रु, सद् आदि। वद् धातु के रूप संस्कृत में सभी पुरुष एवं वचनों में नीचे दिए गए हैं।

1 . लट् लकार (वर्तमान काल, Present Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष वदति वदतः वदन्ति
मध्यम पुरुष वदसि वदथः वदथ
उत्तम पुरुष वदामि वदावः वदामः

2. लृट् लकार (भविष्यत काल, Future Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष वदिष्यति वदिष्यत: वदिष्यन्ति
मध्यम पुरुष वदिष्यसि वदिष्यथ: वदिष्यथ
उत्तम पुरुष वदिष्यामि वदिष्याव: वदिष्याम:

3. लङ् लकार (भूतकाल, Past Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष अवदत् अवदताम् अवदन्
मध्यम पुरुष अवदः अवदतम् अवदत
उत्तम पुरुष अवदम् अवदाव अवदाम

4. लोट् लकार (आज्ञा के अर्थ में, Imperative Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष वदतु वदताम् वदन्तु
मध्यम पुरुष वद वदतम् वदत
उत्तम पुरुष वदानि वदाव वदाम

5. विधिलिङ् लकार (चाहिए के अर्थ में, Potential Mood)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष वदेत् वदेताम् वदेयुः
मध्यम पुरुष वदेः वदेतम् वदेत
उत्तम पुरुष वदेयम् वदेव वदेम

6. लुङ् लकार (सामान्य भूतकाल, Perfect Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष अवादीत् अवादिष्टाम् अवादिषुः
मध्यम पुरुष अवादीः अवादिष्टम् अवादिष्ट
उत्तम पुरुष अवादिषम् अवादिष्व अवादिष्म

7. लिट् लकार (परोक्ष भूतकाल, Past Perfect Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष उवाद ऊदतुः ऊदुः
मध्यम पुरुष उवदिथ ऊदथुः ऊद
उत्तम पुरुष उवद ऊदिव ऊदिम

8. लुट् लकार (अनद्यतन भविष्य काल, First Future Tense of Periphrastic)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष वदिता वदितारौ वदितार:
मध्यम पुरुष वदितासि वदितास्थ: वदितास्थ
उत्तम पुरुष वदितास्मि वदितास्व: वदितास्म:

9. आशिर्लिङ् लकार (आशीर्वाद हेतु, Benedictive Mood)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष उद्यात् उद्यास्ताम् उद्यासुः
मध्यम पुरुष उद्याः उद्यास्तम् उद्यास्त
उत्तम पुरुष उद्यासम् उद्यास्व उद्यास्म

10. लृङ् लकार (हेतुहेतुमद् भविष्य काल, Conditional Mood)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष अवदिष्यत् अवदिष्यताम् अवदिष्यन्
मध्यम पुरुष अवदिष्यः अवदिष्यतम् अवदिष्यत
उत्तम पुरुष अवदिष्यम् अवदिष्याव अवदिष्याम

संस्कृत में सभी शब्द रूप देखने के लिए शब्द रूप/Shabd Roop पर क्लिक करें और सभी धातु रूप देखने के लिए धातु रूप/Dhatu Roop पर जायें।

शब्द रूप/Shabd Roop List

धातु रूप/Dhatu Roop List

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

error: Content is protected !!