सद्/सीद् धातु के रूप | Sad/Seed Dhatu Roop in Sanskrit
सद्/सीद् (दुःख पाना, to be sad) धातु के रूप | Sad/Seed Dhatu Roop in Sanskrit
Sad/Seed Dhatu Roop in Sanskrit – सद्-सीद् धातु का अर्थ है ‘दुःख पाना, to be sad’। यह भ्वादिगण तथा परस्मैपदी धातु है। सभी भ्वादिगण धातु के धातु रूप इसी प्रकार बनते है जैसे- भू-भव्, अर्च्, अस्, गम्, गुह्, घ्रा, जि, तप्, दा, दृश्, धाव्, नी, पा, पच्, पत्, पठ्, भज्, यज्, लिख्, वद्, व्रज, वृत्, वस्, शुच्, शुभ्, स्था, सेव्, श्रु आदि। सद् धातु के रूप संस्कृत में सभी पुरुष एवं वचनों में नीचे दिए गए हैं।
1 . लट् लकार (वर्तमान काल, Present Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | सीदति | सीदतः | सीदन्ति |
मध्यम पुरुष | सीदसि | सीदथः | सीदथ |
उत्तम पुरुष | सीदामि | सीदावः | सीदामः |
2. लृट् लकार (भविष्यत काल, Future Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | सत्स्यति | सत्स्यत: | सत्स्यन्ति |
मध्यम पुरुष | सत्स्यसि | सत्स्यथ: | सत्स्यथ |
उत्तम पुरुष | सत्स्यामि | सत्स्याव: | सत्स्याम: |
3. लङ् लकार (भूतकाल, Past Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | असीदत् | असीदताम् | असीदन् |
मध्यम पुरुष | असीदः | असीदतम् | असीदत |
उत्तम पुरुष | असीदम् | असीदाव | असीदाम |
4. लोट् लकार (आज्ञा के अर्थ में, Imperative Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | सीदतु | सीदताम् | सीदन्तु |
मध्यम पुरुष | सीद | सीदतम् | सीदत |
उत्तम पुरुष | सीदानि | सीदाव | सीदाम |
5. विधिलिङ् लकार (चाहिए के अर्थ में, Potential Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | सीदेत् | सीदेताम् | सीदेयुः |
मध्यम पुरुष | सीदेः | सीदेतम् | सीदेत |
उत्तम पुरुष | सीदेयम् | सीदेव | सीदेम |
6. लुङ् लकार (सामान्य भूतकाल, Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | असदत् | असदताम् | असदन् |
मध्यम पुरुष | असदः | असदतम् | असदत |
उत्तम पुरुष | असदम् | असदाव | असदाम |
7. लिट् लकार (परोक्ष भूतकाल, Past Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | ससाद | सेदतुः | सेदुः |
मध्यम पुरुष | सेदिथ | सेदथुः | सेद |
उत्तम पुरुष | ससद | सेदिव | सेदिम |
8. लुट् लकार (अनद्यतन भविष्य काल, First Future Tense of Periphrastic)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | सत्ता | सत्तारौ | सत्तार: |
मध्यम पुरुष | सत्तासि | सत्तास्थ: | सत्तास्थ |
उत्तम पुरुष | सत्तास्मि | सत्तास्व: | सत्तास्म: |
9. आशिर्लिङ् लकार (आशीर्वाद हेतु, Benedictive Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | व्रज्यात् | व्रज्यास्ताम् | व्रज्यासुः |
मध्यम पुरुष | व्रज्याः | व्रज्यास्तम् | व्रज्यास्त |
उत्तम पुरुष | व्रज्यासम् | व्रज्यास्व | व्रज्यास्म |
10. लृङ् लकार (हेतुहेतुमद् भविष्य काल, Conditional Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | असत्स्यत् | असत्स्यताम् | असत्स्यन् |
मध्यम पुरुष | असत्स्यः | असत्स्यतम् | असत्स्यत |
उत्तम पुरुष | असत्स्यम् | असत्स्याव | असत्स्याम |
संस्कृत में सभी शब्द रूप देखने के लिए शब्द रूप/Shabd Roop पर क्लिक करें और सभी धातु रूप देखने के लिए धातु रूप/Dhatu Roop पर जायें।