तप् धातु के रूप | Tap Dhatu Roop in Sanskrit

तप् (तप करना, to penance) धातु के रूप | Tap Dhatu Roop in Sanskrit

Tap Dhatu Roop in Sanskrit – तप् धातु का अर्थ है ‘तप करना, to penance’। यह भ्वादिगण तथा परस्मैपदी धातु है। सभी भ्वादिगण धातु के धातु रूप इसी प्रकार बनते है जैसे- भू-भव्, अर्च्, अस्, गम्, गुह्, घ्रा, जि, दा, दृश्, धाव्, नी, पा, पच्, पत्, पठ्, भज्, यज्, लिख्, वद्, व्रज, वृत्, वस्, शुच्, शुभ्, स्था, सेव्, श्रु, सद् आदि। तप् धातु के रूप संस्कृत में सभी पुरुष एवं वचनों में नीचे दिए गए हैं।

1 . लट् लकार (वर्तमान काल, Present Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष तपति तपतः तपन्ति
मध्यम पुरुष तपसि तपथः तपथ
उत्तम पुरुष तपामि तपावः तपामः

2. लृट् लकार (भविष्यत काल, Future Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष तप्स्यति तप्स्यत: तप्स्यन्ति
मध्यम पुरुष तप्स्यसि तप्स्यथ: तप्स्यथ
उत्तम पुरुष तप्स्यामि तप्स्याव: तप्स्याम:

3. लङ् लकार (भूतकाल, Past Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष अतपत् अतपताम् अतपन्
मध्यम पुरुष अतपः अतपतम् अतपत
उत्तम पुरुष अतपम् अतपाव अतपाम

4. लोट् लकार (आज्ञा के अर्थ में, Imperative Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष तपतु तपताम् तपन्तु
मध्यम पुरुष तप तपतम् तपत
उत्तम पुरुष तपानि तपाव तपाम

5. विधिलिङ् लकार (चाहिए के अर्थ में, Potential Mood)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष तपेत् तपेताम् तपेयुः
मध्यम पुरुष तपेः तपेतम् तपेत
उत्तम पुरुष तपेयम् तपेव तपेम

6. लुङ् लकार (सामान्य भूतकाल, Perfect Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष अताप्सीत् अताप्ताम् अताप्सुः
मध्यम पुरुष अताप्सीः अताप्तम् अताप्त
उत्तम पुरुष अताप्सम् अताप्स्व अताप्स्म

7. लिट् लकार (परोक्ष भूतकाल, Past Perfect Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष तताप तेपतुः तेपुः
मध्यम पुरुष तेपिथ तेपथुः तेप
उत्तम पुरुष ततप तेपिव तेपिम

8. लुट् लकार (अनद्यतन भविष्य काल, First Future Tense of Periphrastic)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष तप्ता तप्तारौ तप्तार:
मध्यम पुरुष तप्तासि तप्तास्थ: तप्तास्थ
उत्तम पुरुष तप्तास्मि तप्तास्व: तप्तास्म:

9. आशिर्लिङ् लकार (आशीर्वाद हेतु, Benedictive Mood)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष तप्यात् तप्यास्ताम् तप्यासुः
मध्यम पुरुष तप्याः तप्यास्तम् तप्यास्त
उत्तम पुरुष तप्यासम् तप्यास्व तप्यास्म

10. लृङ् लकार (हेतुहेतुमद् भविष्य काल, Conditional Mood)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष अतप्स्यत् अतप्स्यताम् अतप्स्यन्
मध्यम पुरुष अतप्स्यः अतप्स्यतम् अतप्स्यत
उत्तम पुरुष अतप्स्यम् अतप्स्याव अतप्स्याम

संस्कृत में सभी शब्द रूप देखने के लिए शब्द रूप/Shabd Roop पर क्लिक करें और सभी धातु रूप देखने के लिए धातु रूप/Dhatu Roop पर जायें।

शब्द रूप/Shabd Roop List

धातु रूप/Dhatu Roop List

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

error: Content is protected !!