पत् धातु के रूप | Pat Dhatu Roop in Sanskrit

पत् (गिरना, to fall) धातु के रूप | Pat Dhatu Roop in Sanskrit

Pat Dhatu Roop in Sanskrit – पत् धातु का अर्थ है ‘गिरना, to fall’। यह भ्वादिगण तथा परस्मैपदी धातु है। सभी भ्वादिगण धातु के धातु रूप इसी प्रकार बनते है जैसे- भू-भव्, अर्च्, अस्, गम्, गुह्, घ्रा, जि, तप्, दा, दृश्, धाव्, नी, पा, पच्, पठ्, भज्, यज्, लिख्, वद्, व्रज, वृत्, वस्, शुच्, शुभ्, स्था, सेव्, श्रु, सद् आदि। पत् धातु के रूप संस्कृत में सभी पुरुष एवं वचनों में नीचे दिए गए हैं।

1 . लट् लकार (वर्तमान काल, Present Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष पतति पततः पतन्ति
मध्यम पुरुष पतसि पतथः पतथ
उत्तम पुरुष पतामि पतावः पतामः

2. लृट् लकार (भविष्यत काल, Future Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष पतिष्यति पतिष्यत: पतिष्यन्ति
मध्यम पुरुष पतिष्यसि पतिष्यथ: पतिष्यथ
उत्तम पुरुष पतिष्यामि पतिष्याव: पतिष्याम:

3. लङ् लकार (भूतकाल, Past Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष अपतत् अपतताम् अपतन्
मध्यम पुरुष अपतः अपततम् अपतत
उत्तम पुरुष अपतम् अपताव अपताम

4. लोट् लकार (आज्ञा के अर्थ में, Imperative Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष पततु पतताम् पतन्तु
मध्यम पुरुष पत पततम् पतत
उत्तम पुरुष पतानि पताव पताम

5. विधिलिङ् लकार (चाहिए के अर्थ में, Potential Mood)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष पतेत् पतेताम् पतेयुः
मध्यम पुरुष पतेः पतेतम् पतेत
उत्तम पुरुष पतेयम् पतेव पतेम

6. लुङ् लकार (सामान्य भूतकाल, Perfect Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष अपप्तत् अपप्तताम् अपप्तन्
मध्यम पुरुष अपप्तः अपप्ततम् अपप्तत
उत्तम पुरुष अपप्तम् अपप्ताव अपप्ताम

7. लिट् लकार (परोक्ष भूतकाल, Past Perfect Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष पपात पेततुः पेतुः
मध्यम पुरुष पेतिथ पेतथुः पेत
उत्तम पुरुष पपत पेतिव पेतिम

8. लुट् लकार (अनद्यतन भविष्य काल, First Future Tense of Periphrastic)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष पतिता पतितारौ पतितार:
मध्यम पुरुष पतितासि पतितास्थ: पतितास्थ
उत्तम पुरुष पतितास्मि पतितास्व: पतितास्म:

9. आशिर्लिङ् लकार (आशीर्वाद हेतु, Benedictive Mood)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष पत्यात् पत्यास्ताम् पत्यासुः
मध्यम पुरुष पत्याः पत्यास्तम् पत्यास्त
उत्तम पुरुष पत्यासम् पत्यास्व पत्यास्म

10. लृङ् लकार (हेतुहेतुमद् भविष्य काल, Conditional Mood)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष अपतिष्यत् अपतिष्यताम् अपतिष्यन्
मध्यम पुरुष अपतिष्यः अपतिष्यतम् अपतिष्यत
उत्तम पुरुष अपतिष्यम् अपतिष्याव अपतिष्याम

संस्कृत में सभी शब्द रूप देखने के लिए शब्द रूप/Shabd Roop पर क्लिक करें और सभी धातु रूप देखने के लिए धातु रूप/Dhatu Roop पर जायें।

शब्द रूप/Shabd Roop List

धातु रूप/Dhatu Roop List

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

error: Content is protected !!