दा/यच्छ धातु के रूप | Daa/Yachchh Dhatu Roop in Sanskrit

दा/यच्छ (देना, to give) धातु के रूप | Daa/Yachchh Dhatu Roop in Sanskrit

Daa/Yachchh Dhatu Roop in Sanskrit – दा-यच्छ धातु का अर्थ है ‘देना, to give’। यह भ्वादिगण तथा परस्मैपदी धातु है। सभी भ्वादिगण धातु के धातु रूप इसी प्रकार बनते है जैसे- भू-भव्, अर्च्, अस्, गम्, गुह्, घ्रा, जि, तप्, दृश्, धाव्, नी, पा, पच्, पत्, पठ्, भज्, यज्, लिख्, वद्, व्रज, वृत्, वस्, शुच्, शुभ्, स्था, सेव्, श्रु, सद् आदि। दा धातु के रूप संस्कृत में सभी पुरुष एवं वचनों में नीचे दिए गए हैं।

1 . लट् लकार (वर्तमान काल, Present Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष यच्छति यच्छतः यच्छन्ति
मध्यम पुरुष यच्छसि यच्छथः यच्छथ
उत्तम पुरुष यच्छामि यच्छावः यच्छामः

2. लृट् लकार (भविष्यत काल, Future Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष दास्यति दास्यत: दास्यन्ति
मध्यम पुरुष दास्यसि दास्यथ: दास्यथ
उत्तम पुरुष दास्यामि दास्याव: दास्याम:

3. लङ् लकार (भूतकाल, Past Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष अयच्छत् अयच्छताम् अयच्छन्
मध्यम पुरुष अयच्छः अयच्छतम् अयच्छत
उत्तम पुरुष अयच्छम् अयच्छाव अयच्छाम

4. लोट् लकार (आज्ञा के अर्थ में, Imperative Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष यच्छतु यच्छताम् यच्छन्तु
मध्यम पुरुष यच्छ यच्छतम् यच्छत
उत्तम पुरुष यच्छानि यच्छाव यच्छाम

5. विधिलिङ् लकार (चाहिए के अर्थ में, Potential Mood)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष यच्छेत् यच्छेताम् यच्छेयुः
मध्यम पुरुष यच्छेः यच्छेतम् यच्छेत
उत्तम पुरुष यच्छेयम् यच्छेव यच्छेम

6. लुङ् लकार (सामान्य भूतकाल, Perfect Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष अदात् अदाताम् अदुः
मध्यम पुरुष अदाः अदातम् अदात
उत्तम पुरुष अदाम् अदाव अदाम

7. लिट् लकार (परोक्ष भूतकाल, Past Perfect Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष ददौ ददतुः ददुः
मध्यम पुरुष ददिथ ददथुः दद
उत्तम पुरुष ददौ ददिव ददिम

8. लुट् लकार (अनद्यतन भविष्य काल, First Future Tense of Periphrastic)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष दाता दातारौ दातार:
मध्यम पुरुष दातासि दातास्थ: दातास्थ
उत्तम पुरुष दातास्मि दातास्व: दातास्म:

9. आशिर्लिङ् लकार (आशीर्वाद हेतु, Benedictive Mood)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष देयात् देयास्ताम् देयासुः
मध्यम पुरुष देयाः देयास्तम् देयास्त
उत्तम पुरुष देयासम् देयास्व देयास्म

10. लृङ् लकार (हेतुहेतुमद् भविष्य काल, Conditional Mood)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष अदास्यत् अदास्यताम् अदास्यन्
मध्यम पुरुष अदास्यः अदास्यतम् अदास्यत
उत्तम पुरुष अदास्यम् अदास्याव अदास्याम

संस्कृत में सभी शब्द रूप देखने के लिए शब्द रूप/Shabd Roop पर क्लिक करें और सभी धातु रूप देखने के लिए धातु रूप/Dhatu Roop पर जायें।

शब्द रूप/Shabd Roop List

धातु रूप/Dhatu Roop List

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

error: Content is protected !!