व्रज धातु के रूप | Vraj Dhatu Roop in Sanskrit
व्रज (जाना, to go) धातु के रूप | Vraj Dhatu Roop in Sanskrit
Vraj Dhatu Roop in Sanskrit – व्रज धातु का अर्थ है ‘जाना, to go’। यह भ्वादिगण तथा परस्मैपदी धातु है। सभी भ्वादिगण धातु के धातु रूप इसी प्रकार बनते है जैसे- भू-भव्, अर्च्, अस्, गम्, गुह्, घ्रा, जि, तप्, दा, दृश्, धाव्, नी, पा, पच्, पत्, पठ्, भज्, यज्, लिख्, वद्, वृत्, वस्, शुच्, शुभ्, स्था, सेव्, श्रु, सद् आदि। व्रज धातु के रूप संस्कृत में सभी पुरुष एवं वचनों में नीचे दिए गए हैं।
1 . लट् लकार (वर्तमान काल, Present Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | व्रजति | व्रजतः | व्रजन्ति |
मध्यम पुरुष | व्रजसि | व्रजथः | व्रजथ |
उत्तम पुरुष | व्रजामि | व्रजावः | व्रजामः |
2. लृट् लकार (भविष्यत काल, Future Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | व्रजिष्यति | व्रजिष्यत: | व्रजिष्यन्ति |
मध्यम पुरुष | व्रजिष्यसि | व्रजिष्यथ: | व्रजिष्यथ |
उत्तम पुरुष | व्रजिष्यामि | व्रजिष्याव: | व्रजिष्याम: |
3. लङ् लकार (भूतकाल, Past Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अव्रजत् | अव्रजताम् | अव्रजन् |
मध्यम पुरुष | अव्रजः | अव्रजतम् | अव्रजत |
उत्तम पुरुष | अव्रजम् | अव्रजाव | अव्रजाम |
4. लोट् लकार (आज्ञा के अर्थ में, Imperative Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | व्रजतु | व्रजताम् | व्रजन्तु |
मध्यम पुरुष | व्रज | व्रजतम् | व्रजत |
उत्तम पुरुष | व्रजानि | व्रजाव | व्रजाम |
5. विधिलिङ् लकार (चाहिए के अर्थ में, Potential Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | व्रजेत् | व्रजेताम् | व्रजेयुः |
मध्यम पुरुष | व्रजेः | व्रजेतम् | व्रजेत |
उत्तम पुरुष | व्रजेयम् | व्रजेव | व्रजेम |
6. लुङ् लकार (सामान्य भूतकाल, Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अव्राजीत् | अव्राजिष्टाम् | अव्राजिषुः |
मध्यम पुरुष | अव्राजीः | अव्राजिष्टम् | अव्राजिष्ट |
उत्तम पुरुष | अव्राजिषम् | अव्राजिष्व | अव्राजिष्म |
7. लिट् लकार (परोक्ष भूतकाल, Past Perfect Tense)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | वव्राज | वव्रजतुः | वव्रजुः |
मध्यम पुरुष | वव्रजिथ | वव्रजथुः | वव्रज |
उत्तम पुरुष | वव्रज | वव्रजिव | वव्रजिम |
8. लुट् लकार (अनद्यतन भविष्य काल, First Future Tense of Periphrastic)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | व्रजिता | व्रजितारौ | व्रजितार: |
मध्यम पुरुष | व्रजितासि | व्रजितास्थ: | व्रजितास्थ |
उत्तम पुरुष | व्रजितास्मि | व्रजितास्व: | व्रजितास्म: |
9. आशिर्लिङ् लकार (आशीर्वाद हेतु, Benedictive Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | व्रज्यात् | व्रज्यास्ताम् | व्रज्यासुः |
मध्यम पुरुष | व्रज्याः | व्रज्यास्तम् | व्रज्यास्त |
उत्तम पुरुष | व्रज्यासम् | व्रज्यास्व | व्रज्यास्म |
10. लृङ् लकार (हेतुहेतुमद् भविष्य काल, Conditional Mood)
पुरुष | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथम पुरुष | अव्रजिष्यत् | अव्रजिष्यताम् | अव्रजिष्यन् |
मध्यम पुरुष | अव्रजिष्यः | अव्रजिष्यतम् | अव्रजिष्यत |
उत्तम पुरुष | अव्रजिष्यम् | अव्रजिष्याव | अव्रजिष्याम |
संस्कृत में सभी शब्द रूप देखने के लिए शब्द रूप/Shabd Roop पर क्लिक करें और सभी धातु रूप देखने के लिए धातु रूप/Dhatu Roop पर जायें।